به گزارش پایگاه " اخبار معماری  "   به نقل از صدا و سیما، ​آیا می‌دانستید که نازک‌ترین سد دنیا در کشور ما قرار دارد؟ بله درست است طاق شاه عباسی که به عنوان نازک‌ترین سد در جهان شناخته می‌شود، در کشور ما قرار دارد. سد شاه عباسی (طاق شاه عباسی) در بین تمام بنا‌های تاریخی که در ایران قرار دارند، رکورد دارتر می‌باشد. این سد توانسته که به مدت ۵۵۰ سال لقب بلندترین سد در کل دنیا را به خود اختصاص دهد و به عنوان قدیمی‌ترین و بزرگترین سد قوسی در کل دنیا شناخته می‌شود. ارتفاع این سد ۶۰ متر می‌باشد. از دیگر رکورد‌های این سد، مربوط به عرض تاج آن می‌باشد که حدود ۱ متر است و عرض تاج هیچ سدی در جهان به این اندازه نیست. سدی که برای دیدن آن باید راهی استان خراسان جنوبی و روستای خرو شوید و بعد از آن دیدنی‌های سد شاه عباسی را که در بالای چشمه مرتضی علی و بر روی دره‌ای واقع شده را خواهید دید. 

 

دیدنی‌های سد شاه عباسی که در نزد مردم این منطقه با نام طاق شاه عباسی نیز شناخته می‌شوند، دارای معماری بس شگفت انگیزی هستند. از جالب‌ترین بخش‌های معماری این سد، طاق آن است که هنر طراحان و معماران قدیم ایران است. آجر‌های طاق این سد که به صورت شعاعی تا بدنه کوه امتداد یافته و دارای پهنای مشخصی نمی‌باشند در نوع خود قابل توجه هستند. خیلی جالب است بدانید که معماران ایرانی در زمان‌های گذشته از مقاومت شکلی بنا‌ها و مقاومت مصالح آگاهی لازم و کافی داشته، زیرا آن‌ها قسمت بالای سد را برای اینکه بتواند در برابر فشار آب مقاومت قابل قبولی داشته باشد، حالت قوسی درست کرده اند. با این کار آن‌ها توانسته اند پهنای بیشتری از دهانه دره را پوشش دهند. این راه حل که برای نگه داشتن آب در پشت سد به کار برده شده و آن هم در زمان‌های قدیم، نشان از هوش بالا و درک معماری سد سازی معماران ایران قدیم دارد.

 

تاریخچه سد شاه عباسی با سنگ نگاره‌های زیبایی از بز کوهی که بر روی آن حک شده، بسیار دیدنی و تماشایی است. گفته می‌شود که قدمتش به دوران صفویه باز می‌گردد. در واقع برخی اعتقاد دارند که این حکاکی یک نوع درخواست فراوانی آب، نعمت و زایندگی بوده است. برخی نیز بر این عقیده استوار هستند که این سنگ نگاره‌های بز کوهی در واقع فرشتگان نگهبان آب و افزایش آن و فراوانی نعمت می‌باشند. این منطقه در میان مردم محلی با عنوان تفرجگاه مرتضی علی (ع) نیز شناخته می‌شود.

 

این چشمه ویژگی منحصر به فردی دارد و آن این است که در این چشمه آب سرد و گرم به موازات همدیگر در جریان هستند. در واقع از یک جهت چشمه، آب سرد و از دیگر جهت آن آب گرم بیرون می‌آید. تفاوت ساختاری آب گرم و غلظت آن نسبت به آب سرد سبب می‌شود که وقتی این جریان آب‌ها وارد رودخانه می‌شوند تا حدود ۳۰۰ متر همچنان مجزا و به موازات یکدیگر حرکت کنند، بدون اینکه با یکدیگر ترکیب شوند؛ بنابراین در بستر رودخانه می‌توان این دو جریان آب گرم و سرد را از یکدیگر تفکیک کرد. اختلاف دمای این دو جریان آب گاهی تا ۱۰ درجه سانتیگراد نیز می‌رسد. این مورد از زیبایی‌های قابل درک در زمان دسترسی به سد شاه عباسی هست.