تعدادشان زیاد است؛ سردرهای قدیمی با تزیینات آجری در خیابان وحدت اسلامی یا همان شاهپور سابقِ تهران. یکی از نشانه‌های قدیمی‌نشین و اعیانی تهرانی‌ها که ضلع شرقی خیابان در بین دو محله مولوی و شاپور را پر کرده و حالا هر بار آجری می‌افتد، سردری گل گرفته می‌شود یا خانه‌ای زیر آوار و در گذر سال‌ها همه نشانه‌هایش را از دست می‌دهد و معمولا هیچ خبری از متولیان حفاظت از آن‌ها نیست.
به گزارش پایگاه " اخبار معماری " به نقل از ایسنا، برخی خانه‌ها هنوز نشانه‌ای از زندگی دارند و برخی سردرها یا دیوارهای لب بام‌شان حرف‌شان خرابی است و ویرانی. نشانه‌هایی که باقی مانده‌اند به نسبت تازه شدن خانه‌ها یا مغازه‌هایی که ساخته شده‌اند برابرند. خیلی جاها دیوارهای بدون در باقی مانده و خانه‌ها و سردرهایی که نشانه‌ای از زندگی ندارند؛ مانند خانه خاندان "حداد".
نگاه‌های عابرانِ با خیابان غریبگی می‌کند، نه مغازه‌ای حدفاصل این سردرهاست و نه خانه‌ای که بتوان نشانی از زندگی در آن پیدا کرد و زنگش را زد تا شاید صاحبش حرفی از قدیمی‌ترهای محله‌اش بگوید، به جز یک مغازه که یک پسربچه و مردی جوان در آن سرگرم کارهای خود هستند.
کاسبِ جوان که مغازه‌اش درست کنار یکی از سردرهای آجری است، محدوده خانه را دو سردر آجری در خیابان وحدت اسلامی می‌داند و معتقد است این خانه متعلق به برادران حداد بوده و هنوز در تملک همین خاندان است.
او که چند بار به لطف نگهبان خانه سرکی به داخل بنا کشیده می‌گوید: چیزی که دیده‌ام تقریبا همه فضای خانه تخریب شده و در چند بخش معماری اندک و برخی از تزیینات باقی مانده است، اما حالا بیشتر سگ‌ها داخل خانه نگهداری می‌شوند.
او درباره خاندان حدادها در دوره پهلوی «یک برادر را کارمند بانک مرکزی دوره پهلوی و برادر دیگر را نیز یکی از نخستین داروسازان کشور معرفی می‌کند که بخشی از کارهایش را در داخل همین خانه انجام می‌داده است»؛ اطلاعاتی که در درست بودن آن‌ها تردید زیادی وجود دارد.
خانه‌های سردرآجری، یادگار تهرانی‌های پولدار در گذشته
اما نصرالله حدادی – تهران‌شناس – به وجود باغ‌های قدیمی در این منطقه و به خصوص پارک مختارالسلطنه اشاره می‌کند و به ایسنا توضیح می‌دهد: این باغ‌ها در این محدوده بوده‌اند و به همین دلیل به مرور تکه تکه شده و افراد خانه‌های مختلفی در آن‌ها ساخته‌اند.
او با بیان این‌که معماری سردرهای باقی‌مانده در خیابان وحدت اسلامی (شاهپور سابق) متعلق به دوره پهلوی اول است، ادامه می‌دهد: آن منطقه از مولوی جزئی از خندق اصلی تهران بود که در سال ۱۲۴۶ شمسی پر شد و هر سال بخش‌هایی از آن خانه‌ها و بناها احداث شدند.
او با تاکید بر این‌که در قدیم اصطلاحا به این خانه‌ها «خانه سردر آجری» می‌گفتند، ادامه می‌دهد: وقتی مالکان یک بنا پولدار بودند و امکان ساخت بنایی را با سردر آجری داشتند این کار را می‌کردند و همان می‌شد که سردرهای متنوعی نیز در محله‌های مختلف تهران ساخته می‌شد.
حدادی با بیان این‌که اصولا کسانی که در محدوده بازار تهران فعالیت می‌کردند، در محله‌های امیریه و شاپور زندگی می‌کردند، ادامه می‌دهد: این منطقه از محله‌های اعیان‌نشین تهران بود، به همین دلیل این سردرها در این نقاط زیاد بوده و برخی از آن‌ها هنوز باقی مانده‌اند.
تماشای معماری آلوار آلتو
