معاون آب و ابفای وزارت نیرو و رئیس شورای حکام مرکز بین المللی قنات گفت: از نگاه وزارت نیرو، قنات تنها یک موضوع تاریخی نیست و اهمیت آن فقط به ارزش‌های موزه‌ای و آرشیوی ختم نمی‌شود بلکه قنات به عنوان سنت و شیوه‌ای پایدار و زنده برای استحصال منطقی و عادلانه‌ی آب زیرزمینی مطرح است، شیوه‌ای که هنوز درسهای فراوانی دارد که می‌شود از آن فرا گرفت.
به گزارش پایگاه " اخبار معماری " به نقل از ایسنا، «قاسم تقی زاده خامسی» در نهمین جلسه شورای حکام مرکز بین المللی قنات با حضور نمایندگانی از کشورهای عضو برگزار شد، اظهار کرد: اگرچه شیوع بیماری کرونا، ما را از حضور فیزیکی اعضا محروم کرده اما برگزاری جلسه به صورت اینترنتی امکان مشارکت گسترده‌تر از کشورهای بیشتری را فراهم کرده است.
وی افزود: بیماری عالم‌گیر کرونا یک بار دیگر این واقعیت را گوشزد می‌کند که سرنوشت همه‌ی ما انسانها به یکدیگر گره خورده است و ما همگی بر سیاره‌ی مشترکی زندگی می‌کنیم که باید قدر آن را بیشتر بدانیم.
معاون آب و ابفای وزارت نیرو با بیان این که توجه به قنات و سازه های تاریخی آبی خبر از آینده‌ای روشنی برای این پدیده‌های ارزشمند می‌دهد، گفت: آینده ای که در آن، انسانها در مورد رابطه ی خود با طبیعت بازاندیشی کرده و از منابع طبیعی به گونه‌ای خردمندانه تر بهره برداری خواهند کرد.
وی خاطرنشان کرد: پس از تاسیس مرکز بین المللی قنات، توجه و علاقه نسبت به اینگونه فناوری های کهن و پایدار فزونی گرفته است و این مرهون حمایت و پشتیبانی برنامه‌ی بین الدول آبشناسی یونسکو از بدو تاسیس مرکز تا کنون است.
تقی زاده خامسی با بیان این که با تلاش مرکز بین المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی و با همکاری وزارت میراث فرهنگی سرانجام ۱۱ قنات ایران به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید، تصریح کرد: این اتفاق خوب می‌تواند نقطه‌ی عطفی برای فعالیت‌های این مرکز و همچنین سرنوشت قنات‌های کشور باشد.
وی اضافه کرد: اکنون که با ثبت قنات‌های ایران، چشم جهان به ما دوخته شده است، لازم است توجه بیشتر و مؤثرتری به این فناوری کهن و زیست‌بوم-سازگار داشته باشیم.
این مسئول با بیان این که مرکز بین المللی قنات می‌تواند نقش بسیار مهمی در این خصوص ایفاء کند، گفت: یقیناً همه شرکت‌کنندگان از اهمیت قنات در استحصال پایدار منابع آب زیرزمینی آگاه هستند و می‌دانند که چگونه قنات‌ها توانسته‌اند در طول تاریخ، امکان رشد و بالندگی تمدن‌های بشری در فلات خشک ایران را فراهم کند.
وی با اشاره به این که از نگاه وزارت نیرو، قنات تنها یک موضوع تاریخی نیست و اهمیت آن فقط به ارزش‌های موزه‌ای و آرشیوی ختم نمی‌گردد، بلکه قنات به عنوان سنت و شیوه‌ای پایدار و زنده برای استحصال منطقی و عادلانه‌ی آب زیرزمینی مطرح است، شیوه‌ای که هنوز درسهای فراوانی دارد که می‌شود از آن فراگرفت، اظهار کرد: قنات یکی از مظاهر سیستم های پایدار و سیستم های دوستدار محیط زیست محسوب می شود و پدران ما با ابداع قنات از دو هزار و هفتصد سال پیش تاکنون، تمدنی را به نام تمدن کاریزی پایه ریزی کردند.
معاون آب و ابفای وزارت نیرو اضافه کرد: تمدنی که توانست با بهره برداری از آبهای زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک ریشه بگستراند و همزیستی مسالمت آمیزی را با طبیعت رقم بزند.
وی با بیان این که قنات از جنبه های مختلف علمی یعنی از دیدگاه فنی و مهندسی، جامعه شناسی، معماری، باستان شناسی، مدیریت، تاریخی، حقوقی و فرهنگی قابل بررسی است، افزود: قنات گنجینه‌ی گرانبهایی از علوم مختلف را در سینه دارد که امیدوارم فعالیت‌های این مرکز بتواند ارزش فنی و فرهنگی آنها را به خوبی به نمایش بگذارد.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به این که مرکز بین‌المللی قنات تلاش کرده است تا رویکرد عمومی و سیاست کلی خود را بر اساس اولویت‌های یونسکو، فضای بین‌المللی و نیازهای ملی تنظیم و تدوین نماید، خاطرنشان کرد: به همین دلیل از سال ۲۰۱۷، وزن بیشتری به علوم اجتماعی آب، موضوعات هیدرو-اجتماعی، فرهنگ و اخلاق آب داده شده و ما نیز در کنار جامعه‌ی بین‌المللی به این واقعیت مهم پی برده‌ایم که مسأله‌ی مدیریت منابع آب، فقط و فقط در بستر اجتماعی آن قابل فهم و حل است و صرفاً تمرکز بر راهکارهای مهندسی مبتنی بر مدیریت تأمین آب راهگشا نیست.
تقی زاده خامسی گفت: این مرکز با توجه به دانشی که در مورد نظام‌های بومی مدیریت آب گرد آورده است می‌تواند در حل مسائل هیدرو-اجتماعی امروز مشارکت نماید و یافته‌های خود را نه تنها در اختیار وزارت نیرو قرار دهد، بلکه به دیگر کشورها نیز منتقل کند، در همین راستا مرکز بین المللی قنات در نظر دارد تا گروه پژوهشی جدیدی تحت عنوان "علوم تاریخی و اجتماعی آب" به ساختار تشکیلاتی خود اضافه نماید و در همین خصوص نشریه‌ای به صورت دوره‌ای منتشر کند.
وی با بیان این که دولت جمهوری اسلامی ایران همواره با نظر مساعد نسبت به اینگونه فعالیت‌ها برخورد نموده و به طور خاص از مرکز قنات از طریق وزارت نیرو حمایت کرده است، اظهار کرد: این دولت در حال حاضر نیز تلاش می‌کند تا بودجه‌ای را به فعالیت‌های مطالعاتی و همچنین امور جاری این مرکز اختصاص دهد.
وی ادامه داد: در خصوص تفاهمنامه‌ی تمدید شده‌ی مرکز، برگزاری جلسات شورای حکام، وظیفه‌ی دیگری است که بر عهده‌ی دولت جمهوری اسلامی ایران است.
معاون آب و ابفای وزارت نیرو در پایان گفت: امیدوارم مشارکت همیشگی همه‌ی شرکت‌کنندگان گرامی بتواند این مرکز را بیش از پیش به اهداف نهایی خود نزدیک کند.
«سوتکوسکی» مدیر دفتر منطقه ای یونسکو نیز در این نشست اظهار کرد: از اینکه جمهوری اسلامی ایران میزبانی دو مرکز و دو کرسی با فعالیت در زمینه آب را عهده دار شده است، اظهار خوشحالی نمود و به نقش فعال مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی در زمینه گسترش دانش سنتی سیستم های آبی اشاره کرد.
وی همچنین در پایان سخنان خود به این مرکز بابت مشارکت فعالانه اش در راستای ارتقاء دانش آبی تبریک گفت.
«محمدمهدی جوادیان زاده» سرپرست مرکز بین المللی قنات و سازه های آبی تاریخی اظهار کرد: امیدوارم برگزاری این جلسه از شورای حکام دستاوردهای خوبی به همراه داشته باشد و هموار کننده مسیر مرکز بین المللی قنات باشد تا به اهداف ترسیم شده خود دست یابد.
وی افزود: من به عنوان رییس مرکز بین المللی قنات تلاش می کنم تا فعالیت ها و پروژه های ارزشمند این مرکز را اجرا نمایم تا مرکز بین المللی قنات بتواند گام های بزرگی در جهت رسیدن به اهداف خود بردارد.
جوادیان زاده در ادامه سخنان خود با بیان این که طبق تفاهم نامه وزارت نیرو در یونسکو، این مرکز بوسیله یک شورای حکام، متشکل از نماینده دولت ایران، نماینده یونسکو، نمایندگان سایر بخش های عضو و نمایندگان دیگر سازمان های بین الدول یا نهادهای غیر دولتی بین المللی سرپرستی می شود، اظهار کرد: مرکز بین المللی قنات همیشه تلاش کرده در مسیر تعریف شده از سوی شورای حکام حرکت نماید، به همین جهت مشارکت کلیه اعضا در جلسات شورا برای ما بسیار حائز اهمیت است.
این مسئول گفت: کلیه جلسات شورای حکام و نکات ارایه شده، همواره راهنمای مرکز بین المللی قنات و سازه های آبی تاریخی بوده تا مسیر درستی برای رسیدن به اهداف اصلی طی شود.
«جوزپه آردواینو» کارشناس برنامه ریزی بخش علوم آبِ دفتر یونسکو پاریس نیز طی سخنرانی کوتاهی در رابطه با فرآیند تمدید سومین تفاهمنامه مرکز بین المللی قنات ارائه و از مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی به خاطر مشارکت های فعالانه اش تقدیر کردند.
گفتنی است، در ادامه این جلسه هر کدام از هفت کشور شرکت کننده گزارشی کوتاه از وضعیت آب و سازه های آبی در کشور خود ارائه کردند و سپس «مجید لباف» در خصوص فعالیت های مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی در سال های گذشته و همچنین برنامه های سال ۲۰۲۱ مطالبی ارایه کردند.
تماشای معماری آلوار آلتو
