به گزارش پایگاه " اخبار معماری  " به نقل از اسکان نیوز، از سویی میراث فرهنگی مصوبات پیشین خود را پس از پیگیری سازمان بازرسی باطل کرده است و شهرداری هم اعلام کرده است که جلو ساخت‌وساز را می‌گیرد. ساخت‌وسازی که از داخل کاخ نیاوران مشخص است.

فرض که در زمان گرفتن مجوز، هنوز حریم کاخ ابلاغ نشده باشد، آیا پس از آن میراث فرهنگی و شهرداری خود نباید پیگیر این موضوع می‌بودند که آیا ارتفاع ملک بیش از حدمجاز طرح تفصیلی هست یا خیر. اصلا مساله میراث فرهنگی به کنار چرا باید خیابان های گلستان شمالی و جنوبی به مصیبت بلند مرتبه‌سازی دچار شود؟ کوچه‌های این محدوده گنجایش چند خانوار را دارد؟ چقدر منابع آبی، زیست‌محیطی و انتقال هوا با برج‌سازی در این منطقه دچار بحران می‌شود؟ البته از شهردار تهران که خود چندی قبل عمارت اقدسیه واقع در گلستان جنوبی را برای فروش گذاشت و دوستانش در میراث فرهنگی همگی چشم بر هم نهادند و نه تنها ملک را ثبت ملی نکردند بلکه حاضر نشدند آن را واجد ارزش حساب کنند نباید بیش از این انتظار داشت!  

 اسنادی درخصوص برج‌های یاس و مریم وجود دارد که نشان از ساخت‌وساز برج‌هایی در حریم فعلی مجموعه تاریخی- فرهنگی نیاوران دارد. در این گزارش به پرونده برج مریم پرداخته می شود.

در اقدسیه (موحد دانش)، خیابان گلستان شمالی(شهید قاسمی)، خیابان مریم، پلاک 14 برجی در حال ساخت‌وساز است که کاربری پیشین آن مسکونی بوده و مطابق طرح تفصیلی در پهنه‌ی R122 و غیر باغ است. طبق نقشه این ملک از شمال، شرق و جنوب به گذر راه دارد اما در واقعیت گذر 12متری شمالی و شرقی آن بسته شده و اجازه تردد پیاده و سواره ندارد و تنها راه دسترسی به آن از جنوب به گذر 7 متری است که این موضوع در آینده احتمال ایجاد مشکل در تردد با توجه به عرض معبر را به همراه دارد و به نظر می رسد شهرداری اصلا به این موضوع توجه نکرده است!

ملک در حال حاضر در حریم کاخ نیاوران و ضلع جنوبی مهمان‌سرا وزارت امور خارجه قرار دارد. سال 95 با درخواست متقاضی برای صدور پروانه ساختمانی دستور نقشه صادر و طبق مقررات طرح تفصیلی یک طبقه تشویقی، 6 طبقه مسکونی در سطح اشغال 60 درصد به آن تعلق گرفته است. نکته قابل تامل آن که در استعلام 23 مرداد 95 رییس وقت اداره میراث‌فرهنگی شهرستان شمیرانات ملک مذکور را خارج از حریم مجموعه تاریخی نیاوران اعلام کرده که هرچند درست بوده اما نکته اصلی اینجاست که تفویض اختیار به برخی مدیران شهرستان در دوره آخرین مدیرکل استان تهران رخ داده است و در تاریخ اعلامی اساسا رییس اداره حق هیچ گونه تصمیم‌گیری نداشته و باید موضوع در شورای فنی استان مطرح و میراث فرهنگی استان پاسخ می‌داده است! از سویی با توجه به موقعیت منطقه در خصوص حریم امنیتی آن هم استعلامی از مراجع ذی صلاح انجام نشده بود!

از سویی در حالی که نامه مذکور فقط به مدت یکسال یعنی تا تاریخ 23 مرداد 96 اعتبار داشته در نهایت پروانه ساختمانی این ملک شش ماه پس از ساقط شدن اعتبار این نامه یعنی در 26 اسفند 96 به صورت 7 طبقه مسکونی روی همکف و 6 طبقه زیرزمین در سطح اشغال 60 درصد توسط شهردار منطقه یک صادر شده است. از سویی این نامه استعلام اداره کل میراث فرهنگی استان را هم نداشته است.این درحالی است که صدور پروانه ساختمانی 7 طبقه بر روی همکف خلاف ضوابط طرح تفصیلی و ابلاغ شورای عالی معماری و شهرسازی است.

مدتی بعد همسایگان با طرح شکایتی نسبت به تعداد طبقات بنا، تراکم پروانه ساختمانی و قطع درختان بر اساس نظر معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران توقف عملیات ساختمانی را می‌گیرند. در این بین به دلیل موقعیت منطقه از مراکز امنیتی هم استعلام شده که آن‌ها در نامه 4 اسفند 97 به بخش سازمان املاک و مستغلات شهرداری و شهرداری منطقه 1 اعلام می‌کنند تنها تا سه طبقه روی همکف، حداکثر تا ارتفاع 12 متر از سطح کوچه تا سقف آخر و با رعایت ضوابط شهرداری و طرح تفصیلی به شرط عدم اشراف بر مناطق خاص مورد نظر آن‌ها، ساخت‌وساز بلامانع است.

در این بین، در تاریخ4 تیرماه 98 نقشه حریم و ضوابط حفاظتی مجموعه فرهنگی و تاریخی کاخ نیاوران مورد بازنگری قرار می‌گیرد و برای آن ضوابط حفاظتی و حرایم چهارگانه جدیدی در 26 مرداد 98 به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ می‌شود که در این مقطع ملک مذکور در محدوده ضوابط و مقررات حریم درجه 4 قرار می‌گیرد که رعایت حداکثر مجاز 15 متر از سطح تراز میانگین معبر مجاور ضروری بوده است.

سرانجام بازپرس در تاریخ 17 آذر 98 به دلیل ارائه دلایلی مبنی بر تعرض به حریم میراث فرهنگی و آسیب به آثار ملی دستور توقف عملیات ساخت را تا اطلاع ثانوی صادر کرده و ارائه هر گونه پروانه و مجوز ساخت را رافع آن ندانسته است.

بازپرس تاکید می کند که در صورت استنکاف هر فرد یا افرادی از دستور مزبور و ادامه ساخت‌وساز جرم مشهود و تعرض به حریم آثار فرهنگی و ملی شناخته شده و فعالیت مخرب به اثار فرهنگی ملی بوده و مرتکب راسا جلب می شود.

با تغییر بازپرس پرونده، خرداد 99 دستور توقف عملیات لغو شده و مالک با قید فوریت و به صورت شبانه روزی اقدام به احداث چند طبقه مازاد بر ارتفاع حریم می‌کند.

با دستور بازپرس جدید موضوع مورد بررسی کارشناسی سه نفره قرار می‌گیرد و آن‌ها اعلام می‌کنند منظر بصری کاخ نیاوران پس از اتمام ساختمان در حال احداث در تضاد با حریم و ضوابط جدید الصدور خواهد بود. البته در نهایت بازپرس ادامه عملیات را بلامانع اعلام کرده است.

از سویی در 13 شهریور سال 98 مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی وزارتخانه میراث فرهنگی خطاب به مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران ضمن تاکید بر رعایت حریم ابلاغی کاخ نیاوران خواستار مکاتبه فوری با شهرداری منطقه جهت تعدیل ارتفاع و اصلاح پروانه ساختمانی در چارچوب حریم امنیتی و فرهنگی تاریخی ابلاغی می‌شود.

متعاقب این نامه در اول آبان سال 98 مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران در نامه‌ای خطاب به شهردار منطقه یک به عدم اعتبار نامه در زمان صدور پروانه (شش ماه از زمان قانونی گذشته) اشاره کرده و خواستار اصلاح پروانه برابر ضوابط ابلاغی نامه اسفند 97 که بر رعایت ضوابط ارتفاع امنیتی تاکید داشته، می‌شود.

این در حالی است که سازمان بازرسی کل کشور به موضوع ورود پیدا کرده و در 9 تیرماه 99 به شهردار تهران هشدار داده و موارد فوق‌الذکر را مطرح و خواستار اقدام مقتضی بر اساس قوانین شده است.

همچنین پس از ورود سازمان بازرسی به موضوع،مدیرکل دفترمحوطه‌ها، بناها و بافت‌های تاریخی در پی نامه 12 آبان 99 این سازمان به قید فوریت خواستار ابطال نخستین نامه یعنی نامه‌ی 5مرداد سال 95 و برخی نامه‌های سال 96 و 98 می‌شود تا پس از آن موضوع به اطلاع مقام قضایی برسد. او تاکید می‌کند که طی مکاتبه با شهرداری منطقه نسبت به جلوگیری از ساخت‌وساز در حریم کاخ نیاوران اقدام و نتیجه به این دفتر گزارش شود.

میراث باشی نوشت، با وجود این مکاتبات هنوز مشخص نیست فرجام تعدیل این برج به کجا خواهد رسید. لذا ضمن پیگیری این پرونده در خصوص پرونده برج یاس بزودی گزارشی را منتشر خواهیم کرد.