به گزارش پایگاه " اخبار معماری  "  به نقل از اسکان، تئاتر شهر از سال ۵۱ که نمایش باغ آلبالوی چخوف در آن اجرا شد تا همین سال ۹۹ خوب و بد زیادی به چشم خود دیده است. موافقان حصارکشی می‌گویند، بنای تئاتر شهری که در حصار بوستان دانشجو مخفی شده مملو است از زخم دود، زخم آتش‌هایی که کارتن خواب‌ها برپایش کردند و حالا باید با حصارکشی بر روی این زخم‌ها مرهم گذاشت.

کلیدواژه اصلی که موافقان حصارکشی تلاش می‌کنند با آن کارشان را توجیه کنند، احیای «حریم تئاتر شهر» است. پیشتر در دوره شهرداری محمد باقر قالیباف، مجموعه فرهنگی و مذهبی ولیعصر را هم در حریم تئاتر شهر و دیوار به دیوار آن بنا کرده بودند.

محاصره تئاتر شهر پیشنهادی است که از سوی مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد حمایت می‌شود اما برخی فعالان تئاتر با آن مخالف‌اند.

حرف حریم کشی اطراف تئاتر شهر چندسالی مطرح شده بود اما ابتدای پاییز امسال جدی شد. درست بعد از از جلسه شهردار منطقه ۱۱ با مدیرکل هنرهای نمایشی و مدیر جدید تئاتر شهر که صحبت از مشکلات و آسیب‌های پیرامون ساختمان تئاتر شهر شده بود و به نظر خروجی آن اجرای یک طرح ضربتی می‌آمد.

نصرالله آبادیان، شهردار منطقه ۱۱ از اجرای پهنه رودکی خبر داده بود «ما موفق به بهره‌برداری از فاز اول پهنه فرهنگ و هنر رودکی شدیم و حالا که این شرایط توانست شانیت محیط پیرامونی تالار وحدت را دو چندان کند این امیدواری وجود دارد که بتوانیم از اواخر مهرماه امسال فاز دوم پروژه را آغاز کنیم تا شرایط ویژه‌ای برای متصل کردن پهنه به بوستان دانشجو فراهم شود.»

قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی هم در این جلسه دو درخواست از شهردار منطقه داشت، او تاکید کرده بود که «خواهش می‌کنیم که ابتدا حریم تئاتر شهر را احیاکنند و پس از آن نسبت به آغاز فاز دوم پروژه پهنه فرهنگ و هنر رودکی از مجموعه تئاتر شهر به جای ادامه پروژه از تالار وحدت همکاری‌های لازم را داشته باشند.

من بر این باورم محیط پیرامون تئاتر شهر این قابلیت را دارد که بیشتر و گسترده‌تر از اینها تبدیل به یک پاتوق برای تئاتر خیابانی و اجرای مجالس شبیه‌خوانی در این منطقه شود.»

او با اشاره به شرایط ناخوشایند پیرامون تئاتر شهر گفته بود: « محیط پیرامونی تئاتر شهر در این سال‌ها اصلاً در شرایط خوبی به سر نمی‌برد. بنابراین لازم است هرچه زودتر نسبت به رفع التهابات و اتفاقات دلخراش فضای بیرونی این مجموعه اقدامات لازم را انجام دهند. من مطمئنم در این زمینه تمامی هنرمندان از همه اقدامات حمایت می‌کنند.» آشنا اما ۲۷ بهمن ماه حجت را برهمه تمام کرد.

او به خبرگزاری مهر خبرداد که جلسات و گفت‌وگوهایی درباره حصارکشی مجموعه تئاتر شهر به خوبی پیش رفته است مصاحبه‌ای که در آن صحبتی از حریم نشد و تنها لفظ حصارکشی چند باری تکرار شد.

«هیچ مانعی در روند حصارکشی تئاتر شهر وجود ندارد و شهرداری منطقه و سازمان زیباسازی شهرداری و میراث‌فرهنگی همکاری‌های لازم را در این خصوص دارند.»

او همچنین گفته: «موضوع حصارکشی مجموعه تئاتر شهر خیلی بدیهی است و این امر هم مورد تایید مدیران و مسئولان و هنرمندان و حتی اصحاب رسانه نیز است، تئاتر شهر نیاز به حصاری دارد که هم به لحاظ بصری زیبا باشد و هم از این مجموعه هنری محافظت کند.» او همچنین ابراز امیدواری کرده که این حصارکشی در مجموعه در روزهای پایانی سال ۹۹ انجام شود.

با نرده و حصار نمی‌توان مساله را حل کرد

نرده‌های چهارراه ولیعصر آخرین اتفاقی بود که نام تئاتر شهر را بر سر زبان انداخت. آن روزها معماران و شهرسازان زیادی با این طرح مخالفت کردند و معتقد بودند که نباید از فضای پیاده کاست و به فضای سواره افزود. گیتی اعتماد، استاد معماری و شهرسازی یکی از مخالفان این اقدام بود و پیشنهاداتی ارائه کرده بود تا فضای پیاده کم نشود. او در گفت‌وگو با «پیام ما» حصارکشی تازه پیرامون تئاتر شهر را هم به نوعی پاک کردن صورت مساله می‌داند: «حصارکشی پاک کردن صورت مساله است، اما اگر چنین صدماتی به بنایی که جزو آثار معماری خوب ایران است زده شده، می‌توان تمهیداتی اندیشید، مثلا می‌توان نرده‌هایی کشید که زیاد به چشم نیاید از بنا محافظت کرد.»

اعتماد از جزییات طرح بی‌اطلاع است او می‌گوید همه چیز بستگی به این دارد که این طرح چگونه باشد و حصار چگونه کشیده شود: «از چهارراه تا خود ساختمان فاصله وجود دارد، حصار می‌تواند طوری باشد که به ساختمان نزدیکتر باشد چون این‌ها می‎‌خواهند به ساختمان صدمه نزنند، حریمی کوچکی در نظر گرفت و نرده‌هایی اطراف خود ساختمان کشید تا باقی فضا برای مردم باقی بماند.»

اعتماد می‌گوید تاکنون اقدام فرهنگی صورت نگرفته است تا مردم بدانند که این اثر برای خودشان است. اعتماد از سکونتگاه‌های غیررسمی و تعداد معتادانانی که این روزها بیشتر می‌شوند، می‌‌گوید و معتقد است تا زمانی که این مسائل حل نشود، نرده کشی بی‌فایده است: «فاصله فقیر و غنی این روزها زیاد شده است، آمارهای رسمی این را نشان می‌دهد بنابراین تا زمانی که این مسائل حل نشود، نمی‌توان با نرده و حصار چیزی را حفظ کرد.»

او می‌گوید گاهی مجبور می‌شویم که چیزی را حفظ کردیم: «یادم می‌آید که قبلا روی چهلستون تخته محدودی کشیده بودند، یا متولیان میراث‌فرهنگی، جاهایی را گچ گرفتند تا دیده نشود به جای این‌که خراب شود، این به نظر اقدام درستی نمی‌آید که مثلا روی کاشی یا مجسمه‌ای که عکس زن وجود دارد را گچ گرفت اما از خراب شدن آن بهتر است.»

بسیاری از تئاتری‌ها هم با حصار کشی موافق نیستند. امید طاهری، منتقد و نمایشنامه‌نویس به محض شنیدن خبر در صفحه اینستاگرامش از اهالی تئاتر نظرخواهی کرد. نظرات بیشترشان در راستای مخالفت با طرح بود، در نظر خواهی بسیاری از جزییات طرح پرسیده بودند، هیچ نهاد رسمی اما هنوز اعلام نکرده که دقیقا قرار است این حصار‌کشی چگونه انجام شود.

طاهری می‌گوید: «مساله این است که دقیقا مشخص نشده که قرار است چه اتفاقی برای تئاتر شهر رخ دهد، یک زمانی بحث حریم تئاتر شهر مطرح بود، از همان زمانی که تئاتر شهر ساخته شد حریم آن در نظر گرفته شد هرچند که این مجتمع فرهنگی کنارش تجاوزی به حریم تئاتر شهر کرد، دومین تجاوز مترویی بود که در کنار تئاتر شهر ایجاد شد. آن زمان هرگز بحث حریم تئاتر شهر مطرح نبود، الان هم ما کلمه حریم تئاتر شهر را نمی‌شنویم و عملا از کلمه حصارکشی نام برده می‌شود.»

او با اشاره به ساماندهی و پهنه رودکی می‌گوید که نه تنها حصار تالار وحدت برداشته نشد بلکه این طرف هم قرار است حصارکشی شود: «تئاتر شهر باید حضور بی‌واسطه در شهر داشته باشد، گیریم که شبانه چند معتاد هم شبانه بیایند و آنجا آتش روشن کنند، یعنی توان دور کردن این افراد وجود ندارد؟ پس چرا در آنجا نگهبان و دوربین مدار بسته وجود دارد؟ حتما باید حصاری که ما نمی‌دانیم چیست، بتن است یا سیم خاردار در آنجا کشیده شود؟ دسترسی مردم از آنجا قطع شود و آنجا هم مانند تالار وحدت به یک فضای لاکچری تبدیل شود؟» طاهری می‌گوید راه‌های زیادی برای حفظ حرمت تئاتر شهر وجود داشت«اگر می‌خواستند می‌توانستند امنیت آنجا را حفظ کنند، آنجا کیوسک نگهبانی است، تئاتر شهر نگهبانی دارد، حتی می‌توان نور آنجا را تامین کرد.

به قول اصغر نوری آنجا می‌توان دائم تئاتر اجرا کرد اگر اینجا به یک فضای پویا تبدیل شود، مانند روزهای جشنواره تئاتر شهر فجر در آن مدام تئاتر اجرا شود، اصلا دیگر در آن نگرانی برای وجود کارتن خواب و ایجاد بزه وجود ندارد.»

مکان فرهنگی نباید از حضور مردم خالی شود

علی صفری، بازیگر و نمایشنامه‌نویس تئاتری عضو دیگر این جامعه است که حصار کشی و نرده کشی اطراف تئاتر شهر را در آینده به ضرر فرهنگ و هنر می‌داند.

او می‌گوید: «خودم به عنوان فردی که سال‌هاست تئاتر کار می‌کنم کم به تئاتر شهر سر می‌زنم، خودم از دیدن تئاتر شهر احساس بدی دارم و از آن خوشم نمی‌آید و بی‌رغبت از کنارش عبور می‌کنم و در این شکی نیست اما مساله اینجاست که باید به عقب برگشت و ببینیم که چرا تئاتر شهر از مکانی برای تولید تئاتر به مکانی تبدیل شده که هر فردی بدون داشتن وجهه فرهنگی در آن قدم می‌گذارد.»

او رانت و ارائه آثار ضعیف و کم و پس زدن جوانان به عنوان نسل جدید تئاتر را عاملی می‌داند که تئاتر شهر را از سیطره اهالی تئاتر درآورده است «من تئاتری دلیلی نمی‌بینم که بخواهم به تئاتر شهر قدم بگذارم، گفتمان و رابطه‌ای وجود ندارد و همه جوانان راهی سالن‌های خصوصی شدند. سالن‌های خصوصی این روزها فضاهای تئاتری بیشتری دارند.»

او می‌گوید شهرداری و پلیس و وزارت ارشاد با برنامه‌ریزی درست و مدون آنجا را به مکان فرهنگی تبدیل کند: «من این روزها افراد زیادی را دیدم که از کنار سالن خصوصی رد می‌شوند و می‌گویند اینجا تئاتر شهر است، روزانه افراد زیادی از کنار تئاتر شهر رد می‌شوند اما نمی‌دانند که این مجموعه برای چه ایجاد شده است.»

او می‌گوید حتی اگر اکنون هم اطراف تئاتر شهر حصارکشی شود، مردم نمی‌دانند که چرا حصار کشی شده و تصور می‌کنند که یک اداره است: «حصار و فنس را دور جایی می‌کشند که نخواهند مردم در آنجا پا بگذارند، مثل مناطق حفاظتی و امنیتی در حالی‌که آنجا یک مکان فرهنگی است و فرهنگ طبیعتا باید با عامه مردم در ارتباط باشد.» اعضای مدیریت شهری هنوز درباره گفته‌های تازه مدیرکل هنرهای نمایشی اظهار نظر نکرده‌اند.

اعضای کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران اما پیش‌تر مخالف نرده‌های چهارراه ولیعصر بودند و حتی می‌خواستند که نرده‌های اطراف تالار وحدت نیز از بین برود. اکنون باید دید قول و قرار تازه به کجا می‌رسد، حصارها تا کجا می‌آیند و چه زمانی می‌آیند و آیا این نرده‌ها و حصارها مرهمی برای زخم‌های تئاتر شهر هستند یا نه؟

مرجع: پیام ما