در سالی که گذشت شهروندان شاهد تغییرات محسوسی در عرصه فرهنگ و هنر بودند از به صدا درآمدن ناقوس شمس العماره بعد از سال‌ها تا افتتاح کوشک هنر باغ کتاب که در پایتخت رخ داد.
فرهنگ دوستان می‌توانند با نگاهی به تقویم ماه شمار زیر از مهم‌ترین رویدادهای عرصه فرهنگ و هنر در سالی که گذشت مطلع شوند.
صدای ناقوس ساعت کاخ گلستان، هدیه ملکه انگلیس به ناصرالدین شاه، پس از سال‌ها خاموشی، ۲۳ فروردین در تهران پیچید. این ساعت ۱۵۰ ساله روی برج شمس‌العماره که در روزگار قاجارها بلندقامت‌ترین عمارت تهران بود، نصب شد، اما صدای ناقوسش برای دربار و اهالی محدوده ارگ سلطنتی آزاردهنده بود؛ خواستند صدای ساعت را کم کنند که کلا از کار انداختندش. ساعت شمس‌العماره در طول سال‌ها چندین بار تعمیر شد و از کار افتاد تا سرانجام طنین ناقوسش در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۰ بار دیگر در گوش تهران پیچید.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان تهران ساخت ۸۰۰۰ واحد مسکونی را برای اقشار کم‌درآمد در دستور کار داشت. اردیبهشت‌ماه در شهرری مقدمات ساخت ۶۰ واحد توسط نماینده ولی فقیه در بنیاد مسکن با اعتبار ۴۰ میلیارد تومان آغاز شد. بنیاد مسکن علاوه بر ساخت‌وساز در محدوه شهری و روستایی، اعلام کرد که خدماتی از قبیل صدور سند، ارائه وام‌های بلاعوض و کم‌بهره، مقاوم‌سازی و بازسازی خانه‌های مسکونی را نیز انجام می‌دهد. این خبر را «حسین روحانی‌نژاد» نماینده ولی فقیه در بنیاد مسکن اعلام کرد.
سرانجام بعد از ماه‌ها تلاش، پل تاریخی کن با حضور شهردار وقت و اهالی کن به بهره‌برداری رسید. این پل تاریخی بخشی از هویت کن است و اهالی با آن خاطره‌های بسیاری دارند. بانی و سازنده اولیه پل آجری کن خانواده مرحوم «محمدی کنی» هستند. در خرداد ۱۴۰۰ این پل تاریخی به‌عنوان عنصری هویت‌بخش با حفظ بافت و فضای تاریخی به مقصدی برای گردشگری تبدیل شد. مرمت ظاهری این پل در سال ۹۸ آغاز شده بود و بازسازی اساسی آن در سومین ماه سال جاری به پایان رسید.
آیین افتتاح و بهره‌برداری از «کوشک باغ هنر»، ذیل عنوان مرکز تخصصی هنرهای ایرانی، در روزهای پایانی تیرماه با حضور شهردار تهران و وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی در محل کوشک هنر، واقع در منطقه فرهنگی ـ گردشگری عباس‌آباد برگزار شد. درباره کارکردهای کوشک باغ هنر که یک مجموعه و پاتوق فرهنگی است، گفته شد که میزبان بزرگ‌ترین گالری‌های فرهنگی و هنری خواهد بود و امکان به نمایش گذاشتن آثار مختلف هنری از جمله نقاشی‌خط و آینه‌کاری و هنرهای تجسمی در آن فراهم شده است.
با توجه به ثبت جهانی خیابان ولی‌عصر(عج)، ۱۲ بنای قدیمی واجد ارزش میراثی، حد فاصل چهارراه معزالسلطان تا سرگرد بشیری، شناسایی و مرمت شد. زوائد فیزیکی و کامپوزیت‌های روی این بناها که عمدتاً مربوط به دوره پهلوی هستند برداشته شد و به این‌ترتیب، آجرکاری‌ها و گلدسته و تزیینات معماری بناها نمایان شد. این اقدام با هدف احیای خیابان ولی‌عصر(عج) به‌عنوان برنامه ۵ ساله سوم شهرداری تهران انجام شد و نقش تأثیرگذاری در بازآفرینی بافت تاریخی و فضاهای شهری داشت. این خبر را «نصرالله‌آبادیان» شهردار وقت منطقه ۱۱ اعلام کرد.
کرونا حتی پای تئاتری‌ها را از رفتن به سالن‌های تئاتر کوتاه کرد. در این شرایط، بهره‌برداری از مجموعه آمفی‌تئاتر روباز باغ کتاب بهترین خبر برای تئاتردوستان بود. در تابستانی که نفس‌های آخرش را می‌کشید، شهروندان شاهد بهره‌برداری از آمفی‌تئاتر چندمنظوره باغ کتاب بودند. این بهره‌برداری با رونمایی از بخش‌های جدید باغ کتاب شامل پردیس تئاتر و موسیقی، سینمای تابستانی و فروشگاه آنلاین کتاب و محصولات فرهنگی و چندین استودیو همراه بود. ساخت آمفی‌تئاتر روباز در شرایط کرونا که مردم نیازمند تفریح و استفاده از فضای روباز هستند، امیدبخش بود.
نخستین مرکز مهارت‌آموزی ویژه کودکان‌کار در تهران راه‌اندازی شد. با توجه به رسالت مدیریت شهری در برابر کودکان کار، برای اینکه آنها از فراگیری دور نمانند، مهارت‌آموزی با الگوی تعمیرات تخصصی خودرو در مراکز پرتو مناطق مختلف پایتخت فراهم شد. آموزش‌های کاربردی به کودکان با الگوی کار و دانش، شکست چرخه معیوب کودک‌کار و خیابان، آموزش و تبدیل کودکان به تکنیسین اتومکانیک، کسب مدرک اتومکانیک از سازمان فنی حرفه‌ای برای کودکان و کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از فقر در خانواده کودکان‌کار با محوریت کودکان از جمله اهداف راه‌اندازی این مرکز عنوان شد.
شهر همیشه جنبه اقتصادی و تجاری ندارد، جنبه‌های فرهنگی، دینی و اجتماعی نیز باید برجسته و مورد توجه مسئولان باشد. با این نگاه و برای نخستین بار بود که در هفته کتاب و کتابخوانی شهرچهره جدیدی به خود گرفت و تصاویر ۶۰۰ نویسنده و آثارشان روی بیلبوردهای تبلیغاتی به نمایش گذاشته شد. در این طرح علاوه بر معرفی نویسندگان، کتاب‌هایی که شهرت بیشتر و محتوای شاخصی داشتند، انتخاب و در اختیار سازمان زیباسازی قرار گرفتند. این طرح با استقبال شهروندان روبه‌رو شد و تأثیر بسزایی در شناخت نویسندگان و آثارشان داشت.
خانه «نیما یوشیج» با کاربری «موزه شعر نوین ایران» آماده بهره‌برداری شد. مرمت استحفاظی و اضطراری خانه پدر شعر نو فارسی که شامل استحکام‌بخشی سقف شیروانی و ستون‌ها بود، با بازسازی دیوارها، کف‌سازی محوطه و در و پنجره‌ها انجام گرفت تا خانه نیما در کنار خانه جلال آل‌احمد و سیمین دانشور ارزش تاریخی ـ فرهنگی خود را برای آیندگان حفظ کند. این خانه که در منطقه شمیران، خیابان دزاشیب، خیابان رمضانی واقع شده، در فهرست آثار ملی ثبت است. خبر را «رضا صیادی» مدیرعامل سازمان زیباسازی اعلام کرد.
در طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر که از ۱۸ دی‌ماه در پایتخت آغاز شد، شهرداری با همکاری پلیس، استانداری و دادستانی در قالب مجموعه «قرارگاه اجتماعی»، ساماندهی معتادان متجاهر را پیگیری کردند. در این طرح به هریک از این دستگاه‌ها سهمیه‌ای داده شد. برای مثال، به شهرداری تهران، سهمیه ۵۰۰۰ نفر داده شد تا برنامه بازپروری و کارآموزی برای آنها اجرا شود با این چشم‌انداز که معتادان پس از بهبود بتوانند به کار مشغول شوند. این خبر را «مهدی چمران» رئیس شورای‌شهر تهران اعلام کرد.
چهلمین جشنواره فجر در حالی در تهران با خبرهایش شهر را به تکاپو انداخت که در پایان شاهد درخشش فیلم دفاع مقدسی «موقعیت مهدی» به کارگردانی «هادی حجازی‌فر» بودیم. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد این فیلم توسط هیئت داوران مورد توجه قرار گرفت و جوایز بهترین فیلم و فیلم اول را به خود اختصاص یافت. حجازی‌فر در این فیلم تصویری از زندگی شهید «مهدی باکری» را به تصویر می‌کشد. حجازی‌فر گفت این فیلم را بنا به قولی که به پدرش داده، ساخته است. «موقعیت مهدی» اکران نوروزی دارد و می‌توانید در سینماهای تهران ببینیدش.
۲۵۵۶ کودک‌کار و خیابان در استان تهران از سوی اداره بهزیستی شناسایی و جذب شدند. از این تعداد، ۳۸۳ کودک در مراکز نگهداری سازمان، اسکان داده شدند و ۲۱۷۳ کودک نیز در مراکز روزانه از خدمات حمایتی، آموزشی و بازتوانی برای حذف کار کودک، استفاده کردند. در تمامی موارد، با خانواده کودکان جذب‌شده نیز ارتباط برقرار شد و در زمینه حمایت و بازتوانی آنان اقدامات متنوعی انجام گرفت. این خبر را «سمانه زمانی» سرپرست اداره بهزیستی تهران اعلام کرد.
۱۰ هزار هیئت مذهبی در تهران داریم. هرکدام اگر بخواهند درمان و بازگشت به خانواده یک معتاد را برعهده بگیرند، ۱۰ هزار معتاد ساماندهی می‌شود. این را «احمد احمدی صدر»، دبیر قرارگاه اجتماعی تهران، در جلسه شورای مدیران و معاونان امور اجتماعی و فرهنگی مناطق ۲۲گانه پایتخت مطرح کرد.
۱۰ باغ، ذیل عنوان بررسی ۱۰ پلاک ثبتی، در جلسه اعضای شورای‌شهر در فهرست باغ‌هایی که حفظ‌شان ضروری است، قرار گرفتند و «جعفر شربیانی» عضو شورای شهر، گفت صیانت از باغ‌های پایتخت در دستور شورای‌شهر است.
۱۰ پلاک ثبتی واقع در مناطق یک، ۵، ۳، ۱۸ و ۷ در جلسه دی‌ماه شورای‌شهر تهران یک‌به‌یک بررسی شدند و با رأی اکثریت اعضا هر ۱۰ پلاک به‌عنوان باغ معرفی شدند.
تماشای معماری آلوار آلتو
