بلایای طبیعی در طول ۵۰سال گذشته در سراسر جهان افزایش یافته است. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که سیل، طوفان و افزایش سطح دریا می‌تواند زندگی بیش از ۸۰۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار دهد و در نهایت تا اواسط قرن یک تریلیون دلار در سال برای شهرها هزینه خواهد داشت. بنابراین بقای شهرها با توجه به آسیب پذیری‌شان به عنوان یک موضوع فوری به محافظت از شهرها و جمعیت بستگی دارد.

با توجه به پیشینه، بسیاری از پروژه‌های طراحی شهری شروع به معرفی راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت برای ارائه مدیریت پایدار اکوسیستم‌ها برای مقابله با چالش‌های مختلف زیست محیطی کرده‌اند. این راه‌حل‌ها می‌تواند باعث بهبود رابطه انسان با طبیعت، کاهش آلودگی هوا، کاهش گرما، سلامتی جسمی و روانی ومواردی از این دست را به دنبال داشته باشد. همچنین می‌تواند به طراحی‌های خلاقانه کمک کند که در بیشتر موارد بسیار کم هزینه‌‌تر از راه‌حل‌های سنتی است.

 در گزارش زیر به بررسی شش پروژه شهری که راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت را براساس چالش‌های مختلف در دنیای معاصر ارائه داده‌اند، می‌پردازیم.

پارک بیشان انگ مو کیو، سنگاپور

راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت مستلزم قدم گذاشتن به خارج از منطقه آسایش، امتحان جایگزین‌های خلاقانه و همکاری نزدیک بین بسیاری از حوزه‌های کاری مختلف است. این روند چالش برانگیز است، اما غیرممکن نیست، همانطور که در پارک بیشان-انگ مو کیو در سنگاپور می بینیم. چند دهه پیش، طراحان با ایجاد کانال خطی حصاردار بین پارک و شهر فاصله ایجاد کردند و در صورت نیاز مبرم به ارتقا، کانال بتنی را می‌توانند دوباره طراحی کنند. کانال زهکشی مستقیم بتنی ۲.۷ کیلومتری تخریب شد و به یک رودخانه طبیعی پر پیچ و خم به طول ۳.۲ کیلومتر تبدیل شد. ساخت این پروژه علاوه بر پیشگیری از وقوع سیل به بهبود کیفیت آب منطقه هم کمک می‌کند. ترکیب مواد طبیعی، تکنیک‌های مهندسی عمران و گیاهانی علاوه بر فیلتر و جذب آب، برای تثبیت سواحل رودخانه و جلوگیری از فرسایش نیز ضروری بود. بر اساس تحلیل‌ها، این رویکرد علاوه بر تمام مزایای زیست محیطی ناشی از بهبود مدیریت سیل، کیفیت آب و تأثیر مثبت بر سلامت جسمی و روحی مردم از طریق نزدیک‌تر کردن آن‌ها به طبیعت، صرفه‌جویی مالی قابل توجهی را نیز به همراه داشته و نتایج بسیار خوبی را برای عامه مردم به همراه دارد.

پروژه دالان سبز، کلمبیا

طی چند سال گذشته، مقامات شهری شهر مدئین کلمبیا، ۱۲ آبراه را به یک بهشت سبز تبدیل کرده‌اند. پروژه راهروهای سبز شامل کاشت درختان در امتداد معابر برای کاهش اثرات گرما بوده  که عمدتاً ناشی از استفاده بیش از حد از بتن و آسفالت است. بیش از۶۰۰ درخت، نخل و هزاران گیاه کوچک کاشته شده و به حیات وحش بومی اجازه می‌دهند به منطقه بازگردند. پرندگان مختلفی مانند طوطی همچنین پروانه‌ها و حتی سنجاب‌ها را می‌توان در شهر دید. این ابتکار در مناطقی متمرکز بود که بیشتر فاقد فضای سبز بودند و توانستند دمای هوا را بیش از ۲ درجه سانتیگراد کاهش دهند. این پروژه برنده جایزه Ashden ۲۰۱۹شد.

باغ باران، برزیل

مشابه پروژه قبلی، این پروژه نیز به موضوع نفوذناپذیری منظر شهری می‌پردازد. باغ‌های بارانی به طور خاص برای کاهش سرعت جریان رواناب آب طوفان طراحی شده‌اند. این عمل برای تصفیه رواناب شهری با استفاده از گیاهان، سنگ‌ها و سایر عناصر مهندسی شده یا طبیعی استفاده می‌شود. این باغ ها را می‌توان در کنار پیاده‌روها، جاده‌ها، گلزارها و یا حتی داخل زمین‌ها اجرا کرد. در سال ۲۰۱۹، اولین باغ بارانی در شهر ریودوژانیرو در مرکز فرهنگی Fundição Progresso  تاسیس شد. سیسیلیا هرتزوگ و دانیل گابریلی که مسئولیت این پروژه را بر عهده داشتند، می‌گویند که بازگرداندن طبیعت به زندگی شهری و یادگیری از آن، همکاری با همه گونه‌ها و استفاده از تکنیک‌های طبیعت به نفع شهر، پارادایم اصلی قرن بیست و یکم است. 

پارک لاینال گرن کانال، مکزیک

مانند دالان‌های سبز در مدئین، این پارک خطی در مکزیکوسیتی مبتنی بر بازسازی محیطی است، از طریق احیای بافت شهری و احیای نفوذپذیری خاک، که منجر به افزایش ۱۶ درصدی در رطوبت نسبی هوا وپنج درصد دما را کاهش داده است. همچنین، نمادی از احیای یک فضای مغفول مانده است. این بنا بر روی ساختار تاریخی گراند کانال پایتخت ساخته شده و بیش از ۷۰هزار متر مربع زمین را در خود جای داده است. این مداخله بر   بازیابی پوشش گیاهی بومی و جنگل ساحلی کانال قدیمی متمرکز شده و منطقه را به یک فضای عموم۱۰۰درصد قابل نفوذ تبدیل کرده است

پارک تالاب طوفان، چین

این پارک درست در وسط شهر و در فهرست تالاب‌های مناطق حفاظت شده قرار دارد. استراتژی معماران، تبدیل تالاب در حال مرگ به یک «اسفنج سبز» بود که نه تنها تالاب در حال ناپدید شدن را نجات می‌دهد، بلکه خدمات متعددی را برای جامعه شهری جدید به ارمغان می‌آورد. این پروژه از چهار دستورالعمل پیروی می‌کند. ابتدا بخش مرکزی تالاب دست نخورده باقی ماند و به آن اجازه تکامل و دگرگونی طبیعی داد. راهبرد دوم ایجاد حلقه‌ای از برکه‌ها و تپه‌ها در اطراف تالاب سابق با استفاده از تکنیک‌های ساده برش و پر کردن بود که یک منطقه حائل برای هسته تالاب و یک فیلتر منظره بین طبیعت و شهر ایجاد می‌کند. سوم، شبکه‌ای از مسیرها و مبلمان شهری که به بازدیدکنندگان اجازه می‌دهد قدم زدن در جنگل را تجربه کنند. و در نهایت، استراتژی چهارم ایجاد راهروهای مرتفعی بود که تپه‌های پراکنده را با سکوها و برج هایی که چشم‌اندازهای متفاوتی از چشم انداز طبیعی را به نمایش می‌گذارد

این راه حل مبتنی بر طبیعت، تالاب را به یک پارک طوفانی چند منظوره تبدیل کرده است که ضمن جمع آوری، فیلتر کردن، ذخیره آب باران، و نفوذ به آبخوان در عین مولد و حامی زندگی، تجربیات تفریحی و زیبایی شناختی جدیدی را برای شهر فراهم می‌کند. این پارک تا حد زیادی به بقای محیط طبیعی کمک کرده است و در عین حال به عنوان یک زیرساخت سبز برای این منطقه عمل می‌کند که اغلب از ژوئن تا آگوست تحت تاثیر سیل قرار گرفته است.

 کشاورزی شهری در کشورهای مختلف

کشاورزی شهری در بسیاری از شهرهای سراسر جهان از طریق ابتکارات مستقل یا دولتی  رو به رشد بوده است. برای مثال، شهر سانفرانسیسکو به  کشاورزی شهری در زمین‌های خالی معافیت‌های مالیاتی می‌دهد. در توکیو، پنج باغ سبزی محلی روی پشت بام واقع در بالای ایستگاه‌های قطار در سال ۲۰۱۴ افتتاح شدند. در بارسلون، طرح‌های مستقلی که توسط افراد بازنشسته اداره می‌شود که باغ‌های سبزیجات بزرگ را در مناطق متروکه پیرامونی ایجاد کردند. در شمال برزیل تولید پایدار مبتنی بر بوم‌شناسی کشاورزی، امنیت غذایی و تغذیه را با فعالیت‌های درآمدزا برای افراد آسیب‌پذیر ترکیب و مشارکت اجتماعی و کار را ترویج می‌کند. این برنامه به خانواده‌ها در زمینه تولید پایدار آموزش می‌دهد و همچنین آنها را تشویق می‌کند تا محصولات خود را در بازارهای محلی بفروشند. همچنین تولید نهال و کمپوست ارگانیک را فراهم می‌کند و بر فعالیت های مشترک متکی است. گونه‌های گیاهی با مشارکت جامعه از طریق نظرسنجی انجام شده برای درک عادات غذایی خانواده انتخاب می‌شوند تا همه احساس کنند در این فرآیند مشارکت دارند.

هنرآنلاين