پاریس که پس از گذشت ۱۰۰ سال، بار دیگر میزبان بازیهای المپیک بود، افزایش دمایی بیشتر از ۲.۷ درجه سانتیگراد را نسبت دوره پیشین میزبانی تجربه کرد و همین امر بروز جزایر گرمایی را تشدید کرد.
به گزارش رسانه " اخـبــار معـمـاری " به نقل از ایمنا، رئیس فدراسیون جهانی دو و میدانی در گزارشی که بهتازگی منتشر شد در مورد خطرات گرمای شدید در المپیک ۲۰۲۴ پاریس صحبت کرد و اظهار داشت که تغییرات اقلیمی و افزایش دمای جهانی یک تهدید وجودی برای ورزش است و باید تمهیدات لازم برای مقابله با عواقب آن در نظر گرفته شود.
پس از گذشت ۱۰۰ سال، بار دیگر پاریس میزبان بازیهای المپیک بود اما این بار میانگین دمای هوا در ماههای جولای و آگوست که بازیها برگزار شد، بهترتیب ۲.۴ و ۲.۷ درجه سانتیگراد بالاتر از بار قبل بود. تعداد روزهای گرم با دمای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد در حال حاضر بهطور تقریبی سهبرابر سال ۱۹۲۴ است و این تغییرات آبوهوایی برای شرکتکنندگان ماراتن ۲۰۲۴ که با زمینهای تپهای غیرمعمولی روبهرو بودند، تجربهای طاقتفرسا رقم زد. این تفاوت و تغییرات را میتوان به عوامل متعددی نسبت داد که بدونشک یکی از این عوامل اثر جزیره گرمایی شهری است.
جزایر گرمایی شهری (UHIs) مناطق شهری هستند که بهدلیل فعالیتهای انسانی و توسعه شهری، دمای بسیار بالاتری نسبت به محیط پیرامون خود تجربه میکنند. جزایر گرمایی شهری زمانی شکل میگیرند که پوشش طبیعی زمین همچون جنگلها و مراتع، با حجم انبوه روسازی، ساختمان و سایر سطوح جاذب گرما جایگزین میشود. بعضی از عوامل رایج ایجاد جزایر گرمایی شهری از این قرار هستند:
کاهش پوشش گیاهی، درختان و گیاهان با ایجاد سایه و فرایند تبخیر و تعرق به خنک شدن محیط کمک میکنند، اما مناطق شهری فضای سبز کافی ندارند و همین امر منجر به افزایش دما میشود.
مصالح روسازی، سنگفرش پیادهروها و خیابانها از موادی همچون آسفالت و بتن است که در کنار مصالح ساختمانی گرمای بیشتری را نسبت به مناظر طبیعی جذب، حفظ و منتشر میکنند.
گرمای هدر رفته، مصرف انرژی برای گرمایش، سرمایش و حملونقل در شهرها، گرمای اضافی منتشر میکند و به گرم شدن کلی مناطق شهری منجر میشود.
مسائل طراحی، معماری شهرها با طراحی ساختمانهای بلند متراکم، جریان هوا را کاهش میدهد و گرما را به دام میاندازد.
از زمان موج گرمای اروپا در سال ۲۰۰۳ که تنها در فرانسه جان ۱۵ هزار نفر را گرفت، این کشور در جهت کاهش و مدیریت گرما، بهویژه با توجه به وضعیت جزیره گرمایی شهر پاریس، گامهایی را برداشته است. برنامه اقدام اقلیمی ۲۰۱۸ پاریس بر طیف گستردهای از استراتژیها برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی و ترویج تغییرات مثبت برای نتایج کوتاهمدت و بلندمدت در کاهش دمای هوا تأکید داشت.
مطالعات نشان میدهد که فرانسه در جلوگیری از تلفات ناشی از گرما پیشرفت کرده است بهطوری که جنوب این کشور در مقایسه با مکانهای مشابه در شمال اسپانیا و ایتالیا در سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ تلفات کمتری داشته است. با این وجود ورود تماشاگران جهانی المپیک نشان داد که کاهش تلفات کافی نیست و اقدامات گستردهتری باید صورت پذیرد.
دهکده المپیک پاریس که برای پایداری بیشتر از همیشه طراحی شد، بهعنوان یک آزمایشگاه محیطی برای طراحی و معماری عمل کرد. با استفاده از تکنیکهای شناختهشده برای کاهش اثر جزیره گرمایی شهری، یکسوم ساختمانهای ساختهشده در این دهکده دارای باغهای روی پشتبام و یکسوم دیگر دارای پنلهای خورشیدی هستند. مسیرهای طولانی منتهی به رود سن دستنخورده باقی ماندهاند تا بهعنوان تونل باد عمل کنند و هوای تازه رودخانه را در این منطقه جاری کنند. علاوه بر این، یک جنگل کوچک متشکل از ۲۰۰ درخت در این منطقه کاشته شده است تا بر مسیرها سایه بیندازد و دمای زمین را پایین بیاورد.
نکته بحثبرانگیز درباره دهکده این است که ساختمانها به تهویه مطبوع سنتی مجهز نیستند. در عوض، از طریق یک سیستم زمینگرمایی خنک میشوند که از لولههایی در کف استفاده میکند تا آب سرد را از اعماق ۷۰ متری زیر زمین بیاورد و دمای داخل ساختمان را نسبت به فضای خارجی ۶ تا ۱۰ درجه سانتیگراد کاهش دهد. با وجود مزایای پایداری این راهحل خنککننده، این روش چندان کارآمد نبوده است و بیشتر کشورها واحدهای تهویه مطبوع را برای ورزشکاران خود ترجیح دادند.
تجربیات المپیک پاریس نشان داد که گرمای شدید میتواند تهدیدی برای ورزشکاران استقامتی ایجاد کند که در مسابقات فضای باز شرکت میکنند. خوشبختانه موج گرما که در هفته اول مسابقات چالشهایی را ایجاد کرده بود، برای دوی ماراتن فروکش کرد و مشکل خاصی برای ورزشکاران پیش نیامد. با این حال کمیته بینالمللی المپیک (IOC) در تلاش است تا اقداماتی را برای کاهش اثرات تغییرات آبوهوا بر بازیهای تابستانی ترویج کند.
رئیس کمیته بینالمللی المپیک در مراسم اختتامیه در پاریس، بازیهای المپیک ۲۰۲۴ را بهعنوان «نخستین بازیهای المپیک که بهطور کامل تحت اصلاحات دستور کار المپیک انجام شد» مورد تمجید و قدردانی قرار داد. کمیته سازماندهی بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۲۸ در لسآنجلس نیز بر پایداری تأکید دارد و IOC امیدوار است با تکیه بر دستاوردهای بازیهای پاریس و رسیدگی به مسائل پیشآمده، اصلاحات المپیک را در چهار سال آینده سرعت ببخشد.