سینما نور، نخستین سینمای مدرن کرمان با قدمتی بیش از ۷۰ سال، شبانه با اراده مالکان تخریب شد. هرچند میراث فرهنگی کرمان، تخریب را متوقف کرد اما خطر هنوز بیخ گوش این سینما است.
به گزارش رسانه " اخـبــار معـمـاری " به نقل از همشهری آنلاین، دوستدار میراث فرهنگی در کرمان و رییس انجمن دیدهبان میراث کارمانیا ـ به دنبال ماجرای تخریب شبانه نخستین سینمای مدرن کرمان (نور) و در تشریح جزئیات آن به ایسنا گفت: این سینما یکی از بناهای تاریخی کرمان است که در سال ۱۳۳۲ خورشیدی در کنار میدان ارگ و بازار کرمان ساخته شد. این بنا جزو نخستین سینماهای مدرن کرمان به شمار میرود و کاملاً با بافت تاریخی شهر همخوانی دارد. سینما نور که در ابتدا با نام سینما «شهداد» شناخته میشد، علاوهبر سالن سرپوشیده، یک آمفیتئاتر روباز هم داشت و با توجه به امکانات آن زمان، یک بنای مدرن محسوب میشد. این بنا سالها بهعنوان مرکز فرهنگی مورد استفاده قرار میگرفت و پس از انقلاب هم فعال بود، اما بعدها متروک شد.
این دوستدار میراث فرهنگی اظهار کرد: سالها پیش حوزه هنری این سینما را اجاره کرده بود و حتی مرمت آن آغاز شد. اما ظاهراً کار به درستی پیش نرفت و در نهایت متوقف شد. اخیراً مالکان بنا که خصوصی هستند، ادعای مالکیت سینما را کردهاند و پرونده به دادگاه کشیده شد. متاسفانه چند روز پیش حکم دادگاه به نفع مالکان صادر شد و آنها بهسرعت اقدام به تخریب بنا کردند.
ابراهیمی با بیان اینکه تخریب این سینما بدون مجوز شهرداری و میراث فرهنگی انجام شده است، گفت: شب گذشته (دوشنبه ٢۶ آذرماه) شاهد بودیم که کارگران تا نیمهشب در حال تخریب بخشهایی از بنا بودند اما با اعتراضات گسترده در فضای مجازی و حضور فعالان فرهنگی، شهرداری و نیروی انتظامی وارد عمل شدند و جلوی تخریب بیشتر را گرفتند. همچنین پس از توقف تخریب، میراث فرهنگی اعلام کرده است که این بنا در مرحله ثبت قرار دارد و تخریب آن ممنوع است.
ابراهیمی تاکید کرد: این سینما بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی کرمان است. بسیاری از مردم کرمان، خصوصاً نسلهای قدیمیتر، خاطرات زیادی از این سینما دارند. حتی در آثار نویسندگان مطرحی مثل آقای هوشنگ مرادی کرمانی هم به این بنا اشاره شده است. از نظر معماری هم این سینما با بافت تاریخی میدان ارگ و بازار کرمان هماهنگی دارد و تخریب آن، لطمه بزرگی به این منطقه خواهد زد.
این فعال میراث فرهنگی گفت: بهترین راه برای حفظ این اثر این است که نهادهای فرهنگی مثل حوزه هنری، شهرداری یا استانداری وارد شوند و این بنا را از مالکان خریداری کنند. میتوان این بنا را به یک مرکز فرهنگی یا هنری تبدیل کرد. با توجه به موقعیت این سینما در بافت تاریخی که در عرصه بافت قرار دارد، حتی اگر تخریب هم شود، ساختوساز جدید در این محل به دلیل ضوابط میراثی امکانپذیر نیست و این فضا احتمالاً به یک زمین متروکه تبدیل خواهد شد.
ابراهیمی بیان کرد: امیدواریم مسئولان بتوانند مالکان را قانع کنند که این بنا تخریب نشود و با تخصیص بودجه مناسب، آن را به یک فضای فرهنگی زنده تبدیل کنند. این سینما بخشی از تاریخ و خاطره جمعی مردم کرمان است و حفظ آن برای نسلهای آینده ضروری است.
به دنبال تخریب شبانه این سینما، رضا ریاحیان، رئیس میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان کرمان نیز گفت: سینما نور واجد ارزش تاریخی و فرهنگی بوده و پرونده ثبت آن تهیه و در مراحل ثبت ملی بوده و اقدامات لازم برای جلوگیری از تخریب اثر توسط ادارهکل میراث فرهنگی استان در حال انجام است.
او درباره قدمت و ارزش این سینما توضیح داد: این سینما در محدوده بافت تاریخی و حریم درجه یک میدان ارگ و بازار تاریخی کرمان واقع شده و اولین سینمای مدرن استان کرمان محسوب میشود. سینما نور مربوط به دوره پهلوی دوم و دهه ۳۰ هجری شمسی و بعد از انقلاب هم فعال بوده است. شاخص معماری این بنا داشتن سالن رو باز و سرپوش است و معماری سینما بواسطه فضای سرپوشیده و وسیع ظرفیت کاربری های مناسب برای هر گونه فعالیتهای فرهنگی و تفریحی از جمله سالنهای سخنرانی و گردهمایی، نمایشگاهای فصلی و یا دائمی، موزه و یا کاربری فرهنگی دیگر همراه با نمایش فیلم را دارد.
رئیس میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان کرمان درباره تشکیل پرونده ثبت این سینما گفته است: ساختمان سینما نور واجد ارزش تاریخی و فرهنگی بوده و پرونده ثبت در فهرست آثار ملی آن تهیه و در مراحل ثبت ملی قرار دارد و اقدامات لازم برای جلوگیری از تخریب اثر توسط ادارهکل میراثفرهنگی استان در حال انجام است.