به گزارش پایگاه " اخبار معماری  " ، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، فرزاد مافی - سرپرست هیئت باستان‌شناسی بنای زیج منیژه -  این پژوهش را به عنوان بخشی از فعالیت‌های پژوهشی پایگاه محور تاریخی – فرهنگی ساسانی کرمانشاه و برای دستیابی به اهدافی مانند تداوم تلاش جهت شناسایی دقیق‌تر یک اثر فاخر معماری، کاوش و پیگردی باستان‌شناسی برای شناخت بهتر اجزا و اندام‌های بنا با رویکرد تدقیق گاهنگاری دانست.

او برنامه‌ریزی برای پروژه‌های حفاظت و مرمت و آواربرداری به منظور خواناسازی هرچه بهتر بنا، افزایش اطلاعات موجود در راستای مطالعه و مستندسازی بنا و اطلاعات موجود در راستای آسیب‌شناسی و فن‌شناسی بنا را از دیگر اهداف اجرای این پروژه عنوان کرد و گفت: این اثر که ظاهرا نهم بهمن ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، در بخش میانی نیمه شمالی دشت قلعه شاهین و در حد فاصل ارتفاعات موسوم به کوه برز در شمال و کوه دنه خشک در جنوب، واقع شده که مردم محلی آن را زیج منیژۀ روستای انزل می‌نامند.

وی با اشاره به این نکته که این بنا ۱۴۰×۱۴۰ متر ابعاد دارد و در جهات اصلی جغرافیایی ساخته شده، افزود: ساخت و سازهای آشکار همگی با استفاده از لاشه سنگ‌های آهکی با ابعاد متوسط (قطر ۲۵×۲۰ سانتیمتر) به صورت غوطه‌ور در ملات گچ ساخت شده است و بنا دارای چهار برج مربع‌شکل در چهار گوشه بناست که به علت ریزش بخش‌هایی از آن به خوبی قابل اندازه‌گیری نیست و به نظر می رسد شامل یک سری اتاق‌های طولی، تقریباٌ هم‌اندازه مجاور باشد که پیرامون یک حیاط مرکزی را احاطه کرده‌اند، همچنین در میانه بنا و در محدوده مرکزی اثر مورد بحث بقایای ساخت و ساز چهارگوش مربع‌شکلی وجود دارد که با همان مواد و مصالح ساخته شده و  با توجه به انجام فعالیت‌های کشاورزی در بخش میانی بنا، ماهیت ساخت و سازها کاملاً مشخص نیست.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی با بیان این که بنا مدت‌های مدیدی به حال خود رها شده  و خسارات زیادی ناشی از فعالیت‌های کشاورزی و کاوش‌های غیرمجاز و سایر عوامل مخرب طبیعی و انسانی بر آن وارد شده، افزود: اما خوشبختانه به دلیل ویژگی های ساختمانی و مقاومت مصالح بخش های قابل توجهی از اثر باقی مانده است که  با انجام آواربرداری و خواناسازی می‌توان ضمن دستیابی به اطلاعات بیشتر زمینه را برای حفاظت و مرمت بنا فراهم کرد.

او با اشاره به این که ویژگی‌های خاص معماری و موقعیت جغرافیایی این اثر باعث شده که  بتوان از آن به عنوان یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های معماری در بازه زمانی احتمالی اواخر ساسانی و قرون اولیه اسلامی نام برد، ادامه داد: این مقطع زمانی بسیار حساس است که درک و دریافت تحولات فرهنگی آن مقطع تاریخی کمک بسیاری به توسعه چشم‌اندازهای تاریخی فرهنگی غرب ایران و به طور کلی تمام کشور می‌کند و  این در حالی است که این بنا تاکنون آن‌طور که باید مورد مطالعه قرار نگرفته و هیچ‌گونه اقدام ویژه‌ای برای نگهداری، حفاظت و مرمت آن انجام نشده است.

مافی همچنین به وسعت بنا و حجم فراوان آثار اشاره کرد و افزود: پیش‌بینی می‌شود که عملیات آواربرداری به منظور خواناسازی نیاز به چندین فصل متمادی کاوش‌های باستان‌شناختی داشته باشد. البته که در نخستین روزهای کاوش در قالب سه کارگاه اطلاعات ارزشمندی از ویژگی‌ها و پلان فضای معماری به دست آمده است.

انتهای پیام