اگر آنچه بر تاریخ بازنگری هنر و ادبیات و در مرتبه بعد در بازنگری فلسفه و معماری روی داد را جزیی از مقوله هنر پسانوگرایی بدانیم آنگاه معماری پسا نوگرایی را ناگزیر در کنار معماری پست مدرن قرار می‌دهیم. تغییر روی داده بر معماری پست مدرن نوعی بازگشت به عقب به لحاظ استفاده از ظواهر بود. در حالی که مدتها بود تزئین و آرایه‌های نامتقارن و حتی نامتناجس از ظرفیت معماری خارج شده بود، با آمدن معماری پست مدرن دوباره همه این انگاره‌ها در معماری دهه ۶۰ تا ۹۰ به کار گرفته شدند. روابط هندسی دیگر تابع قواعد خشک کلاسیک نبود و فرم‌ها دچار ابهامات شدید شدند. در حقیقت تمام نبوغ معمار در این خلاصه شد که بنا از منظر زیبایی‌شناسی معماری بس فاخر و با عظمت جلوه‌گری کند.  

با اینهمه دوران پسانوگرایی توسط جنبش  نئو-فوتوریسم به زیر کشیده شد. به ویژه در معماری  نئو-فوتوریسم مفاهیم به طرز غریبی با سرعت عوض شدند. سده بیستم  به نئو فوتوریسم روی خوش نشان داد و از آن به عنوان یک پل معلق برای عبور از معماری پست‌مدرن نگاه می‌شود.

اثری از پیتر کوک  در گراتس اتریش سبک نئو فوتوریسم

در یک سطر معماری نئو فوتوریسم آرمان گرایانه به آینده نگاه می کند. ایدئالیسم نقطهٔ مقابل رئالیسم (واقع گرایی یا اصل اصالت واقع) است که معتقدست برای شناخت حقیقت جهان بیرون، چندان نمی‌توان به ذهن انسان متّکی بود. این طرز تفکردر مفاهیم معماری قطعا با جنبش آرت دکو هم‌ساز است.همان قدر که باید آرت دکو را پایه‌های نئو فوتوریسم بدانیم، معماری های- تک نیز بیشترین تاثیرگذاری را در ادامه بر آن داشته است. اگر آرت دکو به عنوان پاسخی به تغییرات فراوان فنی و اجتماعی در شروع قرن بیستم  بود، معماری های -تک  در اواخر سده بیستم  برای به تصویر کشیدن هرچه بیشتر نقش و جایگاه تکنولوژی و صنعت، از فن آوری و صنعت پیشرفته روز دنیا در طراحی ساختمان استفاده می‌کرد. حالا در هزاره سوم شاید به نوعی سربرآوردن معماری نئو-فوتوریسم پاسخی به جبر زمان باشد.

جاکی کلاب در هنگ کنگ اثر زها حدید در سبک ‌معماری نئو-فوتوریسم

مهدی تهرانی

همشهری آنلاین