«اکباتان به یک محله یا ناحیه تهران تبدیل شود.» این پیشنهاد را عباس‌آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی اخیرا در نامه‌ای به پیروز حناچی مطرح کرد؛ پیشنهادی که مورد استقبال عضو هیات رئیسه شورای شهر قرار گرفت.
زهرا نژادبهرام، عضو شورای شهر تهران
زهرا نژادبهرام در پاسخ به این سوال گفت: «به عقیده من، نظر شهردار تهران در این باره مثبت است؛ چرا که رویکردهای او نشان داده با مشارکت شهروندان در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها موافق است.»
عضو شورای شهر تهران در خصوص اینکه آیا شورای شهر با پیشنهاد آخوندی موافق است، اینطور پاسخ داد: «با توجه به شناختی که از همکارانم دارم، معتقدم اعضای شورای شهر به هر موضوعی که ظرفیت مشارکتی شهروندان را افزایش دهد، علاقه‌مند هستند. اما من به شخصه به عنوان یکی از اعضای شورای شهر از این رویکرد استقبال می‌کنم و بر این باورم که اکباتان از هر نظر ظرفیت تبدیل شدن به یکی از محلات یا نواحی تهران را دارد.»
عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: «مدیریت شهری در این دوره همواره از فعال کردن نهادهای مردمی محلات مثل شورایاری‌ها، تشکل‌های مردم‌نهاد، خانه‌های دوام و… حمایت کرده است. همه این‌ها رویکردهایی است که مدیریت پنجم مقوله مشارکت را در اداره محلات نهادینه کند. بهره‌گیری از ظرفیت توان محلی و توسعه آن اولویت این دوره مدیریت شهری بوده است.»
نژادبهرام درباره امکان تحقق این پیشنهاد ادامه داد: «با در نظر گرفتن چنین رویکردهایی تصور می‌کنم پیشنهاد آقای آخوندی از این منظر است که این رویکرد اگر در قالب و محوریت محدوده‌ای خاص و با دسته‌بندی و سلسله‌بندی مدیریت صورت گیرد، تحقق حکمروایی در محدوده محلات و به طور کلان حکمروایی شهری را امکانپذیر می‌کند.»
او خاطرنشان کرد: «بزرگترین شهرک مسکونی ایران با ۲۰۰ هکتار مساحت و حدود ۴۵ هزار نفر جمعیت، هم به لحاظ وسعت، هم از نظر جمعیت و هم از نظر برخورداری از خدمات ۷گانه، قابلیت تبدیل به محله یا ناحیه شهری مستقل را دارد. چراکه اکباتان دارای ساختار مشخصی برای مسائل شهری خود است. یعنی اگر محلات بستر نواحی باشند، به سبب اینکه لایه آن به مدیریت شهری متصل می‌شود، می‌تواند هم در ارائه امکانات و هم دریافت نظرات شهروندان نقش موثری را ایفا کند.»
رئیس کمیته معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با بیان این که کوچکترین لایه مدیریت شهری در مجموعه اداری، ناحیه است، گفت: «وقتی هر ناحیه بر یک محله متمرکز باشد، در واقع، خدماتی که از سوی مدیریت کلان شهری در اختیار محله قرار می‌گیرد، مستقیما به خود محله می‌رود و در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های مدیریت شهری جایگاه قابل توجهی پیدا می‌کند. در واقع رئیس ناحیه، به نحوی رئیس محله می‌شود و قابلیت این را دارد که در برنامه‌ریزی و ساختار مدیریت شهری قرار بگیرد. با چنین اتفاقی، مقوله حکمروایی شهری تا حد زیادی دسترس‌پذیر می‌شود.»
نژادبهرام با بیان این که مشارکت، زیرساختی‌ترین عنصر حکمروایی شهری است، تصریح کرد: «هنگامی که مشارکت با کمک دیگر نهادهای داخل محله همچون، شورایاری‌ها، مدیران و هیات امنای محله، تشکل‌های مردم‌نهاد و … شکل بگیرد، پیوندی میان بدنه جامعه و ساختار مدیریتی ایجاد و مفهوم مشارکت نهادینه می‌شود. وقتی مفهوم مشارکت که زیرساختی‌ترین عنصر حکمروایی شهری است، نهادینه شود، عنصر پاسخگویی هم مورد توجه قرار می‌گیرد و در این صورت می‌توان به مفهوم عدالت به عنوان یکی دیگر از ارکان حکمروایی شهری نزدیک شد.»
عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران گفت: «در مجموع، به باور من، تبدیل اکباتان با مشخصاتی که پیش‌تر عنوان کردم، ظرفیت و قابلیت تبدیل به محله و ناحیه مستقل شهری را دارد. بنابراین این شهرک می‌تواند به عنوان یک محدوده محله‌ای برای اولین بار مورد توجه قرار بگیرد. این تجربه به ما کمک می‌کند با عملیاتی کردن ساختارهای حکمروایی شهری، خدمات بیشتری را به شهروندان ارائه بدهیم.»
نژادبهرام ادامه داد: «اکباتان از یک سو با توجه به موقعیت و جمعیتی که دارد و از سوی دیگر با توجه به پیوستگی که بین ساکنان این محدوده شکل گرفته، به نوعی ساختارهای محله را دارد و ساکنان آن نیز با یکدیگر احساس هم‌محله بودن دارند. به بیان دیگر اکباتان از ساختار یک مجتمع مسکونی بیرون آمده و هویت محله‌ای پیدا کرده است. یکی از عناصر هویت محله‌ای احساس تعلق به محله است که این شاخصه در بین ساکنان اکباتان دیده می شود.»
رئیس کمیته معماری و شهرسازی شورای شهر تهران تاکید کرد: «در صورتی که مدیریت شهری با پیشنهاد تبدیل اکباتان به محله یا ناحیه موافقت کند، می‌توانیم سنگ بنای تبدیل این شهرک بزرگ مسکونی به محله یا ناحیه مستقل شهری را در همین دوره بنا کنیم. حداقل به شکل آزمایشی می‌توان اکباتان را به یکی از محله‌های پایتخت تبدیل کرد. در مجموع من به عنوان یکی از اعضای شورای شهر از این موضوع استقبال می‌کنم. همچنین با توجه به شناختی که از همکارانم دارم، آنها نیز به هر موضوعی که ظرفیت مشارکتی شهروندان را افزایش دهد، علاقه‌مند هستند.»
یادآوری می‌شود، عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی در نامه‌ای به شهردار تهران پیشنهاد کرد که اکباتان به محله یا یک ناحیه تبدیل شود. او در این نامه تاکید کرده بود که در این صورت، شهرداری می‌تواند اداره امور ناحیه را به نمایندگان محله که همان هیات مدیره مرکزی مجتمع است واگذار و خود در حکم هماهنگ‌کننده کل شهر نقش ایفا کند. این پیشنهاد بر نظام حکمروایی شهری محله‌محور تاکید دارد.
منبع صما
تماشای معماری آلوار آلتو
