کلات نادری یکی از شهرهای خوش آب و هوای ایران هست که در نزدیکی مشهد قرار دارد و شهرتش را مدیون نادرشاه است.
به گزارش رســانـه" اخـبــار معـمـاری " ، به نقل از، همشهری آنلاین، کلات در شمال شرقی استان خراسان رضوی قرار دارد و یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری این استان محسوب می‌شود.
اگر از سمت مشهد وارد کلات شوید، در ابتدا بعد از عبور از پاسگاه، به روستای زیبای دهسرخ می‌رسید. روستایی که تمام خانه‌های آن به دلیل داشتن خاک رس قرمز است و معماری آن شبیه روستای ابیانه در اصفهان است. بلندترین آبشار طبیعی خراسان رضوی نیز در کلات قرار دارد و به آبشار آبگرم کلات معروف است. لازم است بدانید که جاده منتهی به این آبشار تقریبا ناهموار است و برای تردد در آن نیاز به وسایل نقلیه سنگین است. بهتر است قبل از ورود به روستا خودروی خود را در مکانی مناسب پارک کنید و از اهالی روستا درخواست کنید تا با تراکتور شما را به ابتدای مسیر پیاده‌روی ببرند.
مرکز شهرستان کلات، شهر کبود گنبد نام دارد و حدود ۱۵۰ کیلومتر از شهر مشهد فاصله دارد. نادر شاه در زمان فرمانروایی خود دستور ساخت کاخی زیبا به نام عمارت خورشید یا همان کاخ خورشید را در این منطقه صادر کرده بود تا از گنجینه نادرشاه در این کاخ نگهداری شود، اما نادر شاه قبل از اتمام ساخت کاخ از دنیا رفت. این عمارت ۳ طبقه، توسط اسرای هندی با ۱۲ اتاق ساخته شده است.
آبشار زیبای ارتکند هم در فاصله ۱۰۷ کیلومتری مشهد و در حدود ۴۰ کیلومتری شهرستان کلات بسیار زیباست. این آبشار نسبتا مرتفع که از میان کوه‌های سر سبز سرازیر می‌شود چشم اندازی خیره کننده در این ناحیه به‌وجود آورده است.
آبشار قره سو یکی دیگر از جاهای دیدنی جاده مشهد کلات است. در واقع این این آبشار در فاصله نزدیک‌تری نسبت به ارتکند به شهرستان کلات قرار دارد. با این وجود هنوز هم جزو جاهای دیدنی جاده مشهد کلات به‌شمار می‌آید. این آبشار در جنوب غربی کلات قرار دارد و در نزدیکی روستایی با همین نام واقع شده‌است. آب و هوای ییلاقی و طبیعت زیبا، آبشارهای بلند با دره‌های تنگ، باعث جذب مسافران به قره سو شده است. آبشار قره سو چند آبشار کوتاه و بلند دارد که حداکثر ارتفاع آن به هشت متر می‌رسد. برای راحتی رفت و آمد مسافران از این آبشارها نردبان‌هایی هم تعبیه شده است که هنگام بالا رفتن از آبشار مخصوصا در بهار، گاهی نردبان درون آبشار قرار می‌گیرد.
دربند ارغونشاه یا همان دربند کلات نام تنگه‌ای در کلات نادری مشهد است که از آن به‌عنوان اولین ورودی شهرستان کلات یاد می‌کنند. به همین خاطر این مکان را با نام دروازه ارغونشاه نیز می‌شناسند. بند نادری سدی عظیم از جنس آجر و ساروج است. قدمت این سد به دوران سلجوقی باز می‌گردد. نادرشاه افشار آن را در طول مدت حکومت خود، به صورت کامل بازسازی کرد.
در بخش ورودی بند ارغونشاه، یعنی همان دروازه قدیمی شهر کلات نادری مشهد، کتیبه‌ای بر روی کوه به چشم می‌خورد. این کتیبه به دستور مستقیم نادرشاه افشار ایجاد شده است و آن را در دره گز خراسان حکاکی کرده‌اند. در سال ۱۱۵۵، نادرشاه افشار به گلبن افشار، شاعر دربار فرمان داد تا به زبان ترکی مدحی در وصف او بسراید. سپس دستور داد تا این مدح را روی کوه حکاکی کنند تا همیشه به یادگار باقی بماند. حکاکی این کتیبه عظیم بیش از ۲ سال به طول انجامید و با مرگ نادرشاه نیمه‌کاره رها شد.
همچنین روستای چرم کهنه در ۱۰ کیلومتری شهر کلات واقع شده است، وجود آبشارهای متعدد که در مسیر رودخانه قرار گرفته‌اند، از جذابیت‌های این روستاست. خانه‌های روستا نیز در شیب تند دامنه کوه قرار گرفته‌اند، برای همین چرم از روستاهای پلکانی کلات به حساب می‌آید.
منطقه ییلاقی لایین در۳۰ کیلومتری شمال غربی کلات واقع شده است. شکفتن شقایق‌های وحشی در اردیبهشت ماه گردشگران را شگفت‌زده می‌کند.
بهترین فصل سفر به کلات هم بهار و به‌خصوص اردیبهشت است. در فصل تابستان به خاطر گرمای آن کمتر کسی هوس سفر به کلات به سرش می‌افتد. در این منطقه فقط چند چشمه آبگرم دائم وجود دارد و باقی چشمه‌ها در فصل گرم تابستان کم‌آب و یا خشک می‌شوند.
تماشای معماری آلوار آلتو
