رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان مبارکه گفت: کبوترخانه‌های ۱۰ قلو و ۱۸ قلو شهر زیباشهر از شاهکارهای معماری ایرانی بوده که در تلاشیم این آثار ارزشمند را به ثبت جهانی برسانیم.
به گزارش رســانـه" اخـبــار معـمـاری " به نقل از ايسنا ، ولی‌الله رهبری اظهار کرد: کبوترخانه‌های ۱۰ قلو و ۱۸ قلو شهر زیبا شهر در شهرستان مبارکه متعلق به دوره قاجار است که به شماره‌های ۱۹۰۷۲ و ۱۹۰۴۶ در سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند و نوع معماری این دو کبوتر خانه از شاهکارهای اصیل معماری ایرانی بوده که در نوع خود بی‌نظیر است. کاربری این کبوترخانه‌ها به شکل استوانه‌ای بوده و نوع معماری آن به شکلی است که کود تولید شده از کبوترها برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شود.
وی افزود: از این کود همچنین در صنعت دباغی و ساخت باروت استفاده می‌شده است. معماری این بناهای تاریخی به گونه‌ای است که محیطی امن برای کبوترها ایجاد می‌کند. نوع آشیانه‌های این کبوترخانه‌ها بسیار زیبا و منظم طراحی شده و مصالح آن از کاه‌گِل است که در تابستان خیلی خنک بوده و معماری آن به شکلی است که باد در فضای آن جاری می‌شود و در زمستان، گرم و از وزش بادهای سرد در امان است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان مبارکه با بیان اینکه قطر سوراخ‌های این کبوترخانه‌ها طوری طراحی شده که تنها کبوترها می‌توانند وارد آن شوند، گفت: پرندگان مهاجم مانند قوش، قِرقی و کلاغ نمی‌توانند از طریق این سوراخ‌ها وارد کبوتر خانه شوند. این نوع معماری در تمام کبوترخانه‌های موجود در کشور وجود دارد. همچنین یک شال یا نوار سفیدرنگ دورتا دور این کبوتر خانه ها تعبیه شده که از گچ سفید است که کاربری آن به شکلی بوده که خزندگانی مانند مار به دلیل سطح صیقلی آن نمی‌توانند وارد کبوتر خانه شوند.
رهبری تصریح کرد: از جمله اقداماتی که انجام دادیم در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ این دو کبوتر خانه را مرمت کردیم و به دنبال این هستیم این دو کبوتر خانه ۱۰ قلو و ۱۸ قلو زیباشهر را به ثبت جهانی برسانیم که البته اقداماتی برای به ثبت جهانی رساندن کبوترخانه‌های استان اصفهان انجام شده است.
وی گفت: یک کبوترخانه در روستای کلیسان در شهرستان فلاورجان وجود دارد که ۳۶ قلو است که احتمالاً نظیر آن در ایران وجود ندارد. بیشتر کبوتر خانه‌های اصفهان به دلیل کاربری کشاورزی که دارند در حاشیه رودخانه زاینده‌رود هستند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان مبارکه، ادامه داد: زمان احداث بیشتر کبوتر خانه‌ها به دوره قاجار بر می‌گردد، اما این امکان وجود دارد که برخی کبوترخانه‌ها متعلق به دوره صفویه باشد. البته کبوتر خانه‌های موجود در شهرستان مبارکه متعلق به دوره قاجار است.
رهبری با بیان اینکه حدود ۲۰ کبوترخانه در شهرستان مبارکه وجود دارد، خاطرنشان کرد: معماری بی‌نظیر کبوترخانه‌های موجود در ایران زبانزد بوده و ساخت آن در جهان منحصر به ایران است، به همین دلیل به دنبال این هستیم که کبوترخانه‌ها را به ثبت جهانی برسانیم. مرمت مجدد این دو کبوتر خانه ۱۰ قلو و ۱۸ قلو را با توجه به ورود گردشگران داخلی و خارجی در دستور کار داریم.
تماشای معماری آلوار آلتو
