گزارش رســانـه" اخـبــار معـمـاری " به نقل از نشریه تایم؛ با رکوردشکنی گرمای هوا در سراسر آمریکا شهروندان این کشور بیشتر از گذشته به دستگاه‌های تهویه مطبوع متکی شده اند.

این گزارش می‌افزاید تقریباً ۸۸ درصد خانوار‌ها در آمریکا از دستگاه‌های خنک کننده هوا استفاده می‌کنند، این رقم در سال ۲۰۰۱ میلادی ۷۷ درصد اعلام شده بود.

استفاده بیش از حد از دستگاه‌های خنک کننده هوا پیامد‌های زیست محیطی و اجتماعی-اقتصادی دارد. اعتقاد بر این است که تهویه مطبوع باعث انتشار ۱۹۵۰ میلیون تن گاز CO۲ در سال در سراسر جهان می‌شود که تقریباً ۴ درصد انتشار کربن جهانی را تشکیل می‌دهد. همچنین قبض‌های برق را بالا می‌برد و برای برخی از افراد کم درآمد که به سبب گرمای شدید نیاز به مراجعه به اورژانس دارند، مقرون به صرفه نیست.

در این حال جان اونیانگو، استاد دانشکده معماری دانشگاه نوتردام با کنایه به دولتمردان آمریکا می‌گوید: در آمریکا مردم آنقدر به تغذیه از انرژی ارزان عادت کرده اند که از نوآوری دور شده اند.

جان اونیانگو در ادامه به بادگیر‌ها که در معماری بنا‌های نایین به وفور به چشم می‌خورد اشاره می‌کند و می‌افزاید: ما می‌توانیم از آنچه در خاورمیانه اتفاق می‌افتد وام بگیریم و به ایران (نایین) نگاه کنیم، زیرا در بنا‌های شهر‌های گرمسیری آن از بادگیر‌ها برای خنک کردن فضا بهره گرفته شده است.

به گفته جان اونیانگو، با استفاده از بادگیر‌ها در ساختمان‌های بلندمرتبه می‌توان باد را از طریق سازه‌های دودکش مانندی به داخل عبور داد. هوای جریان یافته از طریق تعقیب و گریز توسط جرم دیوار‌ها خنک می‌شود و سپس به داخل ساختمان بازگردانده می‌شود.

امین الحبیبه، استاد دانشکده طراحی معماری و محیط ساخته شده در دانشگاه ناتینگهام ترنت نیز در این باره می‌گوید راه دیگری برای بهبود قابل توجه توانایی یک ساختمان برای خنک کردن خود، استفاده از سقف‌های گنبدی شکل بلند است.

الحبیبه می‌گوید: مزیت داشتن گنبد این است که بخشی از ساختمان در زیر نور خورشید قرار دارد، اما سمت دیگر در سایه قرار می‌گیرد استفاده از مواد طبیعی - مانند سنگ و گل که برای ساخت خانه‌ها در آب و هوای گرم آفریقا، خاورمیانه و آسیا استفاده می‌شود می‌تواند به پایدارتر و مقاوم‌تر شدن ساختمان‌ها در برابر حرارت کمک کند.

گفتنی است در معماری سنتی ایران، بادگیر برج‌هایی هستند که برای تهویه و خنک سازی بر بام خانه‌ها ساخته می‌شود. بادگیر را همچنین بالای آب‌انبار‌ها و دهانهٔ معدن‌ها برای تهویه می‌سازند. در خانه‌ها هوای خنک از بادگیر، که نوع ابتدایی تهویهٔ مطبوع به‌شمار می‌رود، به اتاق‌های طبقهٔ همکف یا زیرزمین‌ها فرستاده می‌شود.

بادگیر از عناصر و نماد‌های معماری ایرانی هستند، ولی امروزه در بسیاری از کشور‌های خاورمیانه استفاده می‌شود.