کد خبر: 3256 زمان انتشار: 19:36:34 - 1404/05/26

اختصاصی رسانه تخصصی اخبار معماری؛ به بهانه 20 آگوست؛ تولد ائرو سارینن و بازخوانی میراث معماری شاعرانه او

ائرو سارینن یکی از آن معمارانی است که مرز میان مهندسی، هنر و معماری را جابه‌جا کرد. او نه به دنبال تکرار اصول خشک مدرنیسم بود و نه در دام گذشته گرفتار شد؛ بلکه با نگاهی جسورانه، ساختمان‌هایی آفرید که همچون مجسمه‌های زنده، بیانگر حرکت، احساس و هویت بودند. یادداشت حاضر به بهانه سالروز تولد این معمار برجسته، نگاهی دوباره به آثار، نوآوری‌ها و تأثیرات او بر معماری مدرن دارد.

به گزارش رسانه " اخـبــار معـمـاری "، ائرو سارینن (۱۹۱۰–۱۹۶۱)، معمار فنلاندی‌تبار آمریکایی، فرزند معمار نامدار الیل سارینن بود و از همان آغاز در فضایی آکنده از طراحی و خلاقیت پرورش یافت. هرچند تحصیلات نخستینش در پاریس و ییل بر بنیان‌های کلاسیک معماری استوار بود، اما نگاه او از همان ابتدا فراتر از مرزهای رایج مدرنیسم شکل گرفت.

سارینن در نخستین پروژه‌های مستقل خود، همچون «مرکز تحقیقات جنرال موتورز» در میشیگان، رویکردی نوین را به نمایش گذاشت. این مجموعه، با هندسه‌ای شفاف و نظم ماژولار، یادآور آثار میس ون دروهه بود، اما در عین حال مقیاسی شکوهمند و روایتی آمریکایی از معماری صنعتی ارائه می‌داد. Curtainwall فلزی و شیشه‌ای که او در این پروژه به کار برد، به الگویی پرکاربرد در دهه‌های بعد بدل شد.

با ورود به دهه ۱۹۵۰، سارینن به سمت زبانی پویاتر و آزادتر حرکت کرد. «سالن کنسرت کرسج» و «کلیسای کوچک MIT» نمونه‌هایی از تلاش او برای یافتن بیان معمارانه‌ای متفاوت در فضاهای آموزشی و آیینی بودند؛ آثاری که اگرچه از نظر برخی منتقدان تجربی و غیرمتعارف جلوه کردند، اما نشان از میل او به آفرینش «هویت فضایی» داشتند.

شهرت جهانی او بیش از هر چیز مرهون آثاری است که معماری را به تجربه‌ای احساسی و مجسمه‌گون بدل کردند. «سالن یخ اینگالس در ییل» با ستون فقرات بتنی و بام معلق طنابی، استعاره‌ای شاعرانه از پناهگاه و حرکت بود. «ترمینال TWA» در نیویورک با پوسته‌های پرنده‌گون بتنی، پرواز را نه‌تنها نمایش داد، بلکه به زبان معماری بدل ساخت. و در نهایت، «فرودگاه دالس» در واشنگتن با سقف معلق خود، سرآغاز معماری فرودگاهی نوین شد.

تأثیر سارینن صرفاً به فرم‌های آزاد و مجسمه‌ای محدود نبود؛ او همواره دغدغه داشت که معماری «پاسخی به نیاز و تجربه انسانی» باشد. از «آرک یادبود جفرسون در سنت‌لوئیس» تا «ساختمان CBS در نیویورک»، هر اثر او روایت‌گر هویتی نو و تجربه‌ای خاص بود. حتی در طراحی مبلمان، از صندلی womb تا مجموعه‌های پایه‌دار، همین جست‌وجو برای پیوند زیبایی‌شناسی و عملکرد تداوم یافت.

میراث سارینن در معماری مدرن، شکستن یکنواختی و ریاضت خشک «سبک بین‌الملل» و گشودن راهی به سوی معماری تجربه‌گرا، مجسمه‌ای و انسانی است. او نشان داد که مدرنیسم می‌تواند همزمان عقلانی و شاعرانه باشد، و بنا می‌تواند بیش از یک ظرف کارکردی، به اثری هنری و حامل احساس بدل شود.