پسادکتری (postdoc) عنوان دوره‌ای است که طی آن دانش‌آموختگان مقطع دکتری با شرایطی می‌توانند پس از فراغت از تحصیل و بر اساس شرایط دانشگاه میزبان استخدام شوند.
به گزارش پایگاه " اخبار معماری " فارغ‌التحصیل مقطع دکتری که به عنوان پژوهشگر پسادکتری در یک گروه تخصصی دانشگاه مشغول کار می‌شود، در واقع برای مدتی معین که معمولا حداقل یکسال است به استخدام دانشگاه درمی‌آید.
فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری صرفا در یک مدت زمان مشخص پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند خود را در معرض گذراندن دوره پسادکتری قرار دهند که این زمان از سوی دانشگاه میزبان تعیین می‌شود. به عنوان نمونه یک شرط لازم برای دانش‌آموختگان مقطع دکتری که قصد گذراندن این دوره را در دانشگاه تهران دارند این است که حداکثر 5 سال از فارغ‌التحصیلی آنها گذشته باشد.
به عنوان نمونه دیگر، دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی که قصد استفاده از تسهیلات دوره پسادکتری بنیاد ملی نخبگان دارند، لازم است که بیش از سه سال از تاریخ فارغ‌التحصیلی آنها در موسسه‌های علمی داخل کشور و بیش از شش سال از تاریخ دانش‌آموختگی‌شان در موسسه‌های علمی خارج کشور نگذشته باشد.
فعالیت‌های پژوهشگر پسادکتری در کنار یک استاد در دانشگاه میزبان تعریف می‌شود که در راستای موضوعات پژوهشی آن استاد یا اولویت‌های پژوهشی کشور با هماهنگی استاد میزبان باشد. استاد میزبان مسئولیت، راهنمایی، هدایت و نظارت بر فعالیت‌های پژوهشگر پسادکتری را بر عهده دارد.
پژوهشگر پسادکتری می‌تواند در صورت ایجاد شرایط لازم از سوی گروه پژوهشی و دانشکده محل گذراندن دوره، تعداد محدودی واحد درسی در هر نیمسال تحصیلی در آن دانشکده ارائه کند و به این ترتیب علاوه بر فعالیت پژوهشی، در حوزه آموزشی نیز ارائه خدمت کند.
دوره پسادکتری یک دوره تحصیلی نیست و نباید تحت عناوینی مثل فوق دکترا و مانند آن تعبیر شود. پژوهشگر پسادکتری در این دوره بر اساس قراردادی که با دانشگاه منعقد می‌کند، یک عضو پژوهشی قراردادی دانشگاه محسوب شده، حقوق دریافت کرده و بیمه هم می‌شود. این دوره به عنوان یک دوره تمام وقت شناخته می‌شود و پژوهشگر نمی‌تواند همزمان در نهاد یک سازمان دولتی یا خصوصی دیگری اشتغال داشته باشد.
شرط اولیه برای استخدام پژوهشگر پسادکتری، تأمین مالی آن است. تأمین مالی ممکن است از طریق قراردادهای ارتباط با صنعت، از منابع شخصی استاد میزبان، حمایت بنیاد ملی نخبگان، فدراسیون سرآمدان علمی کشور، صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور یا حتی از منابع معاونت پژوهشی دانشگاه میزبان باشد.
خاتمه دوره پسادکتری معمولا به دریافت گواهی دوره می‌انجامد اما این گواهی به منزله یک مدرک تحصیلی نیست.
نیما شایان
تماشای معماری آلوار آلتو
