مسجد «تاریخانه» دامغان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد جهان اسلام برای ثبت در یونسکو با مشکلاتی از نوع منظَر و حریم مواجه بوده است. تلاش مسوولان این شهرستان، برای فرآیندهای رفع موانع تا مرحله نهایی ثبت جهانی این یادگار تاریخ اشکانیان در دامغان ادامه دارد.
به گزارش رسانه " اخـبــار معـمـاری "، به نقل از ایسنا، مسجد «تاریخانه» دامغان در قلب تاریخ استان سمنان متعلق به قرن دوم هجری قمری، به عنوان یکی از چهار مسجد گنبدی دنیا، از قدیمی‌ترین بناهای پس از اسلام در ایران محسوب می‌شود.
تاریخانه دامغان یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران و جهان اسلام محسوب می‌شود که قدمت آن به قرن دوم هجری قمری می‌رسد. معماری این مسجد ترکیبی از سبک‌های معماری ساسانی و اسلامی است و دارای ویژگی‌های معماری منحصر به فرد در مسجد و مناره است.
فرآیند ثبت جهانی این اثر از اواخر سال گذشته آغاز شد و در حال حاضر مراحل نهایی خود را دنبال می‌کند.
با توجه به معماری بی‌نظیر بنای تاریخی و مذهبی مسجد تاریخانه، این اثر هویت و نشان شهر دامغان است که باید به عنوان گنجینه‌ای باارزش برای نسل‌های آینده حفظ و حراست شود.
برای رفع موانع ثبت جهانی مسجد تاریخانه دامغان، نشستی در فرمانداری دامغان برگزار شد که طی این نشست تفاهم‌نامه همکاری بین شهرداری دامغان و اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سمنان با هدف آغاز فرایند رفع موانع ثبت جهانی مسجد تاریخانه به امضا رسید.
طی توافق انجام‌شده بین شهرداری و شورای اسلامی شهر دامغان و اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سمنان، مقرر شد شهرداری نسبت به رفع موانع ثبت جهانی مسجد تاریخانه اقدام کند و در این راستا، طبقات اضافی ساختمان مسکونی موجود در منظر تاریخی این بنا را تخریب و همچنین نسبت به فرایند جابه‌جایی نمازخانه مجاور مسجد تاریخانه کمک کند.
همچنین در مسیر هدف این توافق‌نامه، ساختمان صنایع دستی در خیابان پاسداران دامغان، به شهرداری واگذار شد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سمنان در این نشست بیان کرد: مسجد تاریخانه دامغان به عنوان قدیمی‌ترین مسجد ایران، افتخار شهرستان دامغان و استان سمنان است و بدون شک مراحل لازم برای ثبت جهانی این مسجد در فهرست یونسکو با تمام توان انجام می‌شود.
جلال تاجیک ادامه داد: دامغان به عنوان یکی از ۶ پایتخت اشکانیان و قدمت هفت‌هزار ساله، ظرفیت‌های قابل توجهی دارد که باید در بخش‌های مختلف مورد توجه قرار گیرد.
وی گفت: ظرفیت‌های دامغان باید سبب معرفی بهتر این شهر و منطقه باشد و مجموعه میراث فرهنگی از هیچ کمکی به جامعه هنرمندان دریغ نخواهد کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سمنان افزود: هنرمندان صنایع دستی استان از توان بالایی برخوردار هستند و یکی از رویکردهای در این زمینه ارسال تولیدات هنرمندان این بخش به استان‌های دیگر و فراهم کردن زمینه صادرات به دیگر کشورها است.
تاریخانه دامغان
شهردار دامغان هم در این نشست بیان کرد: مجموعه شهرداری و شورای اسلامی شهر توسعه همه‌جانبه را رسالت و وظیفه خود می‌داند و همواره در این مسیر گام برداشته است.
مصطفی عصاری ادامه داد: کمک به کسب‌وکارها یکی از رسالت‌های شهرداری است که به همین منظور توسعه صنایع دستی دامغان، ایجاد بازارچه صنایع دستی، ایجاد فرهنگسرا و موزه در حال پیگیری است.
خسرو فولادیان رییس شورای اسلامی شهر دامغان نیز تصریح کرد: سالانه ۲۰ میلیون زائر رضوی از شهر دامغان عبور می‌کند و می‌توان با استفاده از این ظرفیت و جذب مسافران و گردشگران، اقتصاد شهر را بهبود بخشید و در این مسیر بدون شک اقدام‌های لازم در جهت توسعه فضای کسب و کار مورد توجه است.
رییس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دامغان گفت: مسجد تاریخانه دامغان بدون شک ظرفیت ثبت جهانی دارد و حفظ حریم آن، گامی مهم در جهت تحقق این هدف است که طبق گفته مدیر پرونده ثبت، یکی از مهم‌ترین پرونده‌های ایران در ۵۰ سال گذشته است.
مجتبی اکبرپور ادامه داد: بازنگری و تعیین حدود دقیق حریم حریم مسجد تاریخانه، اخذ مجوز جابه‌جایی نمازخانه مجاور مسجد، رفع مشکل ارتفاع ساختمان در منظَر مسجد طی بیش از ۱۰ جلسه استانی و شهرستانی رفع شد و به زودی نمایندگان ثبت جهانی در دامغان حضور می یابند بود تا این اتفاق بزرگ به نام دامغان رقم بخورد.
وی تصریح کرد: ثبت جهانی مسجد تاریخانه در فهرست یونسکو برای شهر دامغان و استان سمنان از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند فواید بسیاری در بخش های مختلف گردشگری رقم بزند.
فرماندار دامغان هم در این نشست با بیان اینکه جلسات متعدد و پیگیری‌ها با جدیت در حال انجام است، گفت: قدمت هفت هزار ساله شهر دامغان و ثبت جهانی مسجد تاریخانه بدون شک در حوزه گردشگری مذهبی شهرستان بسیار موثر است.
مسجد تاریخانه در دامغان
علیرضا نوچه ناسار ادامه داد: ساختمان صنایع دستی خیابان پاسداران دامغان در مسیر اجرای تفاهم‌نامه و اقدامات فرهنگی و توسعه صنایع دستی به مجموعه شهرداری دامغان واگذار شد.
به گزارش ایرنا، مسجد «تاریخانه» دامغان در قلب تاریخ استان سمنان متعلق به قرن دوم هجری، به عنوان یکی از چهار مسجد گنبدی دنیا، از قدیمی‌ترین بناهای پس از اسلام در ایران محسوب می‌شود.
تاریخانه دامغان یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران و جهان اسلام محسوب می‌شود که قدمت آن به قرن دوم هجری قمری می‌رسد. معماری این مسجد ترکیبی از سبک‌های معماری ساسانی و اسلامی است و دارای ویژگی‌های معماری منحصر به فرد در مسجد و مناره است.
فرآیند ثبت جهانی این اثر در یونسکو از اواخر سال گذشته آغاز شد و در حال حاضر مراحل نهایی خود را دنبال می‌کند.
با توجه به معماری بی نظیر بنای تاریخی و مذهبی مسجد تاریخانه، این اثر هویت و نشان شهر دامغان است که باید به عنوان گنجینه ای باارزش برای نسل‌های آینده حفظ و حراست شود.
مسجد تاریخانه پانزدهم دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنا در جنوب شرقی دامغان، یکی از نخستین مساجد ایران و از قدیمی‌ترین بناهای پس از اسلام است که قدمت آن را بین سال ۱۳۰ تا ۱۷۰ هجری قمری بیان کردند.
عده‌ای بر این باورند که این مسجد در گذشته آتشکده بوده است و پس از تسلط اعراب، آن را «ناریخانه» («ناری» به معنای آتش)خواندند و سپس به «تاریخانه»(«تاری» به معنای خدا) معروف شد.
تماشای معماری آلوار آلتو
