به گزارش پایگاه " اخبار معماری  " ، اواسط اسفند دو سال قبل بود که کارگران شهرداری در زمان انجام عملیات عمرانی در خیابان فداییان اسلام و درست مقابل امامزاده عبدالله شهرری، به حدود ۴۰ متر از ریل ساده‌ قطار برخورد کردند که ری‌شناسان و کارشناسان میراث فرهنگی آن را ریل اولین ماشین‌دودی در تهران یعنی همان «نخستین خط تراموای تهران» دانستند که سال ۱۲۶۱ خورشیدی در دوره ناصرالدین شاه ساخته شد و امتیاز آن را یک مهندس فرانسوی به نام «مسیو بواتال» به نمایندگی یک شرکت بلژیکی از ناصرالدین شاه گرفت.

با کشف این خط ریل حرف‌ها و نقشه‌های زیادی برای حفاظت از آن برنامه‌ریزی و مطرح شد. در یکی دو روز اول بعد از کشف خط ریل، معصومه پورنظری - شهردار ناحیه یک شهرری- به ایسنا اعلام کرد: «تصمیم شهرداری و میراث‌فرهنگی بر حفظ آثار است، بنابراین باید نسبت به مرمت و بازسازی ریل اقدام شود. اگر میراث فرهنگی طبق قولی که داده است تا پایان سال بتواند بازسازی را به سرانجام برساند، شهرداری نیز بتن‌ریزی در پیاده‌رو را با طرح نقاشی ایرانی - اسلامی اجرا می‌کند.»

محسن شیخ‌الاسلامی – معاون وقت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران – نیز به ایسنا گفت: «در نخستین قدم این مسیر و ریل‌های مشخص‌شده باید مرمت شوند و با کمک دستگاه‌هایی مانند شهرداری، ماشین‌دودی به صورت نمادین در کنار همان پایه قرار گیرد، چون ریل به‌دست‌آمده با آن ماشین هویت پیدا می‌کند.».

هرچند پیش‌بینی‌های کسبه این مسیر تاریخی در شهرری که در زمانِ کشفِ خط ریل به ایسنا گفته بودند «بروید بعد از نوروز بیایید، ببینید به کدام یک از قول‌های‌شان عمل کردند، فقط همین خط ریل می‌ماند و خودش» درست از آب درآمد.

اکنون بعد از گذشت حدود ۱۴ ماه از کشف این خط ریل، امیر مسیب رحیم‌زاده - رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان - اعلام کرد: ریل ماشین‌دودی شهرستان ری که در پیاده‌راه خیابان فدائیان اسلام کشف شده بود، با اعتبار ۶۰ میلیون تومان در حال مرمت است.

او با اشاره به این‌که فاز نخست این طرح مرمتی شامل استحکام‌بخشی ریل، مرمت و تعویض تراورس‌ها پوسیده، کف‌سازی و نصب تابلو معرفی تاریخچه ماشین‌دودی در استان تهران است، این کشف را اثری به‌دست‌آمده از هویت صنعتی و مدرنیته شدن تهران دانست.

او با بیان این‌که این نقطه می‌تواند بخشی از هویت حمل و نقل درون شهری منطقه نیز در نظر گرفته شود، افزود: نام ماشین‌دودی در تهران قدیم به اولین خط آهن ایران که بین تهران و شهر ری کشیده شد، تعلق گرفت و علت این نام‌گذاری بخاری بود که از دودکش قطار خارج می‌شد.

منبع:ایسنا