یک برج از دو برجِ کبوترخانه تاریخی نجف‌آباد در اصفهان بعد از سال‌ها بی‌توجهی و تخریبِ بخشِ زیادی از آن، تملک شده تا با تلاشِ شهرداری این اثر تاریخی به مرور روی آرامش ببیند.
به گزارش پایگاه " اخبار معماری " به نقل از ایسنا، در بلوار شریعتی، کوچه صفا و روبه‌روی مسجد قدیمی صفا، یعنی تقریبا در میانه‌های شهر نجف‌آباد در استان اصفهان، فضایی به وسعت حدود هزار متر زمینِ خانهای است که شاید حدود ۴۰۰ سال قبل یکی از خانهای شهر آن را ساخته و روی خانه هم دو برج خشتی بالا برده است؛ برج‌هایی که روی بخشی از خانه ساخته شده و هیچ مصرف عمومی نداشته و از ابتدا در اختیار مالکان خصوصی بوده‌اند. هرچند برخی پژوهشگران تاریخ دقیقی را برای زمان ساخت برج‌های دوقلوی صفا نمی‌توانند مشخص کنند، اما بر اساس اسناد باقی‌مانده وقتی "غلامعلی رادی" مشهور به "آق غلامعلی" در دوره قاجار باغی را در اطراف نجف‌آباد خریداری کرده، این برج‌ها در آن قرار داشته است، بنابراین می‌توان پیشینه ساخت این برج‌ها را دست‌کم به دوره صفویه یا زندیه برگرداند.
اما امروز نه تنها به واسطه بی‌توجهی مالکان برج و متولیان میراثی این برج تاریخی در معرض تخریب شدید قرار دارد، بلکه ساخت‌وسازهای انجام‌شده در عرصه این اثر تاریخی که ۲۵ اسفند۱۳۷۹ به شماره ۳۴۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، نه تنها دیدِ این اثر تاریخی را کاملا مخدوش کرده، بلکه دیگر هیچ توانی برای سرپا ماندن آن باقی نگذاشته است.
و بالاخره بعد از بیان این همه بلایی که در طول سال‌ها بی‌توجهی بر سرِ این برج‌های منحصربه‌فرد چهارگوش که بیشترین نمونه‌هایشان معمولا دایره‌شکل هستند، آمده است این‌بار شهرداری نجف‌آباد پا پیش گذاشت تا این اثر تاریخی منحصربه‌فرد را مانند برج‌های خارون به سروسامانی برساند.
تلاش‌مان را برای تملک برج دوم آغاز کرده‌ایم
محمد مغزی - شهردار نجف‌آباد اصفهان - در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تقارن هندسی این برج‌هایِ چهارگوش و متعلقات کناری آن بیان می‌کند: متاسفانه این برج‌ها در حال تخریب شدید هستند و تا کنون بخش‌هایی از آن‌ها تخریب و به مرور حذف شده‌اند.
او تملک و آزادسازی برج‌های صفا را یک درخواست عمومی از سوی مردم و انجمن دوستداران میراث فرهنگی نجف‌آباد می‌داند و ادامه می‌دهد: شهرداری نجف‌آباد با وجود مشکلات امروزی از نظر اعتبارات، عزم خود را جزم کرد و وارد این موضوع شد و با توجه به تعدد مالکان این اثر تاریخی که دو فامیل بزرگ در نجف‌آباد هستند برای تملک و آزادسازی و در نهایت ساماندهی آن‌ها وارد شد.
وی با اشاره به تعداد زیادِ مالکان با توجه به گذر زمان که باعث فوتِ مالکان اصلی و تعدد وارثانِ دو مالک شده است، می‌گوید: خوشبختانه درصدی از این مجموعه یعنی یکی از برج‌ها، بعد از توافق با یکی از فامیل‌ها با اعتباری حدود پنج میلیارد تومان خریداری شد و در حال حاضر نیز در حال صحبت با مالک دوم هستیم تا برج بعدی را تملک کنیم، هر چند شاید برخی از نظرات مالکان برای واگذاری بنا خارج از عرف باشد، اما شهرداری همه تلاش خود را انجام می‌دهد.
او با این وجود از راه‌های قانونی دیگری هم خبر می‌دهد که امکان تملک دومین برج را نیز مهیا می‌کند و اضافه می‌کند: بعد از تملک شاید مجبور شویم مبالغ زیادتری به نسبت خریدِ مجموعه برای بازسازی پرداخت کنیم و آن را بعد از ساماندهی و مرمت در اختیار مردم قرار دهیم.
آزادسازی حریمِ برج در آینده
شهردار نجف‌آباد اصفهان درباره ساخت‌وسازهای انجام‌شده در اطراف این بنای تاریخی توضیح می‌دهد: مسجد صفا در عرصه این اثر تاریخی تا حدودی بحث ارتفاعی را رعایت کرده است، اما پلاک‌های غربی و شرقی زیاد موضوع حریم را رعایت نکرده‌اند، به خصوص در قسمتِ غربی که چسبیده به برج نیز هست.
مغزی به ساختمان‌های مرتفعِ ساخته‌شده درگذشته در اطراف برج‌های صفا اشاره می‌کند و می‌افزاید: در برنامه‌های خود داریم که با تملک این بناها، آن‌ها را تملک و حریمِ برج را آزادسازی کنیم، چون برای تبدیل منطقه به محوطه‌ای گردشگری، آن مجموعه به محوطه‌سازی نیاز دارد و از سوی دیگر باید شرایطی را تامین کرد و حریمِ آن رعایت شود؛ بنابراین باید حریم درجه یک اثر آزادسازی شود.
او با بیان این‌که این برج‌ها از نظر معماری خاص و ویژه هستند، اظهار می‌کند: قطعا این مجموعه برای کسانی که به معماری علاقه‌مندند بسیار جذاب است، با این وجود بعد از تملک، طرحی جامع برای محل پیش‌بینی می‌کنیم تا بتوان به طور کامل آن را ساماندهی کرد.
نجف‌آباد را از شهر گذری به مقصد گردشگری تبدیل کردیم
شهردار نجف‌آباد با تاکید بر این‌که نجف‌آباد در چند سال گذشته به مقصد گردشگری تبدیل شده است، می‌گوید: پیش از این شهر نجف‌آباد برای گردشگران فقط یک مسیرِ گذری بود، اما در طول چند سال گذشته تلاش کردیم تا با توجه به پتانسیل‌های موجود این شهر را به یک مقصد گردشگری تبدیل کنیم.
او تملک خانه تاریخی «نوریان» و تبدیل آن به «مکتب‌خانه خواجه نصیرالدین طوسی» و تملک و تبدیل خانه تاریخی «مهرپرور» به موزه «مردم‌شناسی» را یکی دیگر از اقدامات شهرداری نجف‌آباد برای تبدیل این شهر به مقصد گردشگری بیان می‌کند.
مغزی با اشاره به تملک خانه کبیرزاده و برنامه‌ریزی‌ها برای تبدیل آن فضا به موزه بزرگان نجف‌آباد اظهار می‌کند: در حال حاضر نیز با تملک خانه تاریخی «نوریان ۲» که قرینه خانه‌ی قبلی است و توسط دو برادر در گذشته ساخته شده، قصد داریم آن را نیز به یک مقصد گردشگری در شهر تبدیل کنیم.
تماشای معماری آلوار آلتو
