معرفی همدان به عنوان یکی از کلانشهرهای کشور هر اندازه دستاوردی مهم برای الوندنشینان به ارمغان آورده اما برای توسعه و جهش روزافزون در عرصه‌های مختلف نیازمند عملیاتی شدن طرح جامع شهری است.
به گزارش پایگاه " اخبار معماری " به نقل از ایرنا، با گذشت چند سال از تصویب طرح جامع شهری، همچنان اجرای این طرح در بلاتکلیفی قرار دارد و مشاوران طرح نتوانسته‌اند آن‌طور که باید رضایتمندی کامل مسئولان به‌ویژه شورانشینان را جلب کنند. کلانشهر همدان بیش از ۵۷۷ هزار نفر جمعیت و پنج هزار و ۷۰۰ هکتار وسعت دارد و سرانه جمعیتی این شهر در هر هکتار ۹۳ نفر و سرانه این شاخص در کشور ۵۴ نفر در هکتار است.
اجرای طرح جامع هرچند بلندمدت است اما در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی مربوط به حوزه‌های مسکونی، صنعتی، بازرگانی، اداری، کشاورزی، تأسیسات، تجهیزات و تسهیلات عمومی مناطق نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به آن‌ها تعیین‌شده است. همچنین در این طرح ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تهیه و تنظیم می‌شود و البته برحسب ضرورت، قابل تجدیدنظر خواهد بود.
به دنبال اجرای این طرح نیز باید طرح تفصیلی انجام شود که بر اساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمین‌های شهری در سطح محلات مختلف شهر و موقعیت و مساحت دقیق زمین برای هر یک از آن‌ها و وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور و میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری و اولویت‌های مربوط به مناطق بهسازی و نوسازی و توسعه و حل مشکلات شهری و موقعیت تمام عوامل مختلف شهری در آن تعیین و نقشه‌ها و مشخصات مربوط به مالکیت بر اساس مدارک ثبتی تهیه و تنظیم می‌شود. درواقع این ۲ طرح مکمل یکدیگر هستند اما درعین‌حال ازنظر روش کار، شیوه تهیه، مقیاس نقشه‌ها و نتیجه نهایی، تفاوت‌هایی باهم دارند.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر همدان به بایدونبایدهای اجرای این طرح اشاره می‌کند و می‌گوید: مشکلات زیادی بر طرح جامع در دست تهیه شهر همدان وارد است که در صورت رفع نشدن این مشکلات، طرح پیشنهادی قابلیت تصویب را ندارد. بر این اساس مدیریت ارشد استان بر اساس‌نامه‌ها و مطالبات شورای شهر قول داده تا زمانی که طرح به تائید کارشناسی نرسیده باشد طرح پیشنهادی مصوب نشود.
نرگس نورالله‌زاده بیان کرد: طرح جامع شهر همدان همان‌طور که می‌تواند برای رفع مشکلات آینده شهر نقطه قوتی باشد اما از سوی دیگر می‌تواند نقطه‌ضعف و آسیبی برای افزایش این مشکلات باشد. در این طرح حوزه ترافیک و وضعیت معابر نیازمند راهبرد مشخص برای رفع مشکلات ترافیکی شهر همدان در حال و آینده است ضمن اینکه ضوابط مربوط به محدوده بافت واجد ارزش فرهنگی تاریخی باید پیش‌بینی شود و ارائه ضوابط پهنه‌بندی در راستای برقراری عدالت اجتماعی و توزیع مناسب ثروت در اراضی شهری الزامی است.
نورالله زاده بیان کرد: طرح جامع تا سال ۱۴۱۰ را ترسیم خواهد کرد، این طرح در سال ۹۵ شروع به کارکرد تا برای ۱۵ سال آینده شهر همدان تصمیم‌سازی کند اما تاکنون تحویل و ابلاغ نشده است. همدان جزو ۱۶۸ شهر بافت تاریخی دارد بنابراین باید برای حفظ این محدوده ضوابطی تعریف شود که در قالب طرح جامع به آن تأکید شده اما در سال‌های اخیر شاهد تغییر بیش از ۹۰ درصد چهره محله، نوسازی خانه‌ها و تغییر ارتفاع آن‌ها هستیم و تنها ۱۰ درصد بافت قدیمی حفظ‌شده است.
نورالله زاده با اشاره به الحاق سه روستا در طرح جامع شهر همدان خاطرنشان کرد: در این روستاها ضوابط طبق طرح‌هادی است و این در حالی بوده که اغلب درخواست‌ها برای پروانه ساخت به دلیل تکمیل شدن ساخت‌وساز در قالب روستاهای در خارج از محدوده روستا است و هم‌اکنون شهرداری نمی‌تواند برای آن‌ها ضوابطی تعریف کند چراکه تعیین تکلیف این مناطق مستلزم تدوین طرح تفصیلی شهری است. در این طرح تنها برای روستای قاسم‌آباد که در محور توسعه شهر همدان قرار دارد قواعدی در نظر گرفته‌شده، برای روستاهای الحاقی نظیر حسن‌آباد و علی‌آباد و نیز شوریم که در افق ۱۴۱۰ در محور توسعه شهر همدان قرار می‌گیرند، تکلیف مشخص نیست.
روانبخش، رئیس کمیسیون حقوقی و رسیدگی به شکایات مردمی شورای اسلامی شهر همدان نیز رعایت حقوق شهروندی در اجرای طرح جامع شهری را خواستار شد. اجرای این طرح باید با دقت بالا، مطالعه دقیق و استفاده از کارشناسان خبره انجام شود تا ضمن رعایت حقوق شهروندی، نقاط ضعف و قوت مشخص و در راستای انجام مناسب طرح اقدام شود. همچنین باید مشخص شود که برای گسترش محدوده طرح جامع شهری، اعتبار برای اجرای طرح‌های عمرانی و تملکی از چه منابعی تأمین خواهد شد و باید به‌گونه‌ای باشد که مشکلات مالی ایجاد نشود.
سید مسعود عسگریان، رئیس کمیسیون نظارت، بازرسی و امور اداری شورای اسلامی شهر همدان نیز دراین‌باره گفت: نگرانی اعضای شورا این است که مشاور طرح جامع نتوانسته تاکنون طرح را به‌موقع و بدون اشکال به شورا ارائه دهد. مشاور طرح جامع باید تمامی جوانب را در تدوین طرح دیده باشد، منتظر پیشنهاد و برنامه مشاور طرح پیرامون ورودی‌های شهر همدان هستیم تا مشخص شود آیا قابلیت اجرا داشته و اینکه منافع مردم و مدیریت شهری نیز در آن گنجانده شود.
ابراهیم مولوی، رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های شورای اسلامی شهر همدان نیز گفت: همیشه در تهیه طرح‌های توسعه و عمران یا جامع شهر در همدان به دلیل نبود دقت یا مشاوران درجه چندم دچار مشکل می‌شویم. طرح جامع هر شهر به‌عنوان یک سند بالادستی توسعه، باید تمامی جوانب را برای عمران و آبادانی شهر موردنظر قرار داده و با بررسی و مطالعه وضع موجود و تحلیل داده‌ها نسبت به ارائه راه‌حل‌های پیشنهادی برای توسعه پایدار و متوازن شهر اقدام کند. نقشه کاربری اراضی پیشنهادی طرح جامع شهر باید برای افق‌های ۱۰ ساله و بالاتر رشد و توسعه شهر، فضاها و اراضی ذخیره فریز شده وجود داشته باشد تا از گرانی زمین و مسکن در بازه‌های زمانی متعدد جلوگیری شود.
تماشای معماری آلوار آلتو
